Voortstuwings Installaties op de KPM-schepen DEEL 1
BAUER WACH Stoominstallatie
In januari 1952 werd ik - na een studie van 2 jaar te Vlissingen voor werktuigkundige - uitgezonden naar In donesië voor de "Koninklijke Pakketvaart Maatschappij".
Ik werd als "leerling wtk" geplaats op het "
ss Karsik", ex "ss Soneck" van de Hansa Rederij te Bremen.
De "Soneck" verbleef bij het begin vande 2de wereldoorlog, toen nog in één van de Nederlands Indische havens, en werd prompt door de Governements Marine in beslag genomen.
Die Duitsers hadden de bui al zien hangen en hadden alle documenten inclusief alle instructiemateriaal verbrandt in de toen nog kolen gestookte ketels.
Na overname werd dit schip aan de K.P.M geschonken en de ketels werden omgebouwd voor oliestook.
Het bijzondere van de voortstuwingsinstallatie was - alweer een museumstuk, evenals de Doxford motor in mijn latere loopbaan - dat dit een BAUER WACH installatie was d.w.z. een Triple Expansie Machine met daarachter gekoppeld via een Vulcan vloeistofkoppeling een afgewerkte stoomturbine.
Via een tandwielkast werd het vermogen van de afgewerkte stoomturbine overgebracht op de hoofdas.
Na begin zeereis werd de turbine bijgeschakeld door de 2 wtk.
Geen enkele andere wtk mocht dit doen!!
Het was altijd blijkbaar een spannende gebeurtenis, vermogen werd geminderd en de turbine voorzichtig bijgeschakeld met de vloeistofkoppeling.
Ik kan mij als leerling nog goed herinneren dat er een gespannen sfeertje hing, of er alle momenten stukken staal door de M.K zouden vliegen, hetzij van de vloeistofkoppeling hetzij van de turbine.
Maar tot ieders opluchting verliep dit goed en men kon weer lachen.
Als leerling stond je er maar wat verloren bij te kijken.
Nog een bijzonderheid was dat de 2 stoomketels Franse Ketels waren van het merk "Prudon Capus". ( elk 3-vuurs)
Deze leken op een Schotse ketel maar hadden een "droge vlamkast", dus de achterzijde van de ketel was tevens de achterzijde van de vlamkast.
Een Schotse ketel heeft een natte vlamkast en is aan alle zijden door water omgeven.
Daar ik als leerling een memoriaal moest bijhouden was dit allemaal wel interessant materiaal.
Er waren zoals eerder gezegd geen instructie boeken maar door de lange ligtijd in de havens o.a. (3 maanden op de rede van Mombassa) werd er veel open gemaakt en tegelijk tekeningen gemaakt van diverse hulpwerktuigen.
Op Internet vond ik nog het volgende over de BAUER WACH Installatie:
Citaat:
De Bauer Wach installatie.
Het hart van het schip wordt gevormd door een unieke stoommachine installatie.
In de jaren 20 experimenteerde de Duitser dr. G. Bauer met een installatie, bestaande uit een zuigermachine en een afgewerkte stoom turbine. De gedachte hierachter is, dat bij hogedruk stoom het rendement van de zuigermachine (triple expansie) het gunstigst is, terwijl bij lagedruk stoom een turbine beter presteert. De afgewerkte stoom uit de lage druk cilinder van de triple expansie machine wordt hierdoor hergebruikt in de turbine, hetgeen een aanzienlijke rendementsverbetering oplevert. Via een tandwielkast drijven beide machines dezelfde schroefas aan.
Tussen de turbine en de schroefas is een vloeistofkoppeling aangebracht (Vulcan koppeling). Deze zorgt voor een flexibele verbinding met triple expansie machine. Door olie uit de koppeling weg te laten lopen wordt de turbine losgekoppeld. De stoom uit de lagedruk cilinder van de triple wordt omgeleid en gaat niet meer naar de turbine, maar rechtstreeks naar de condensor. Deze constructie is noodzakelijk omdat de turbine niet achteruit kan draaien. Bij het manoeuvreren is het dus noodzakelijk deze los te koppelen.
Tevens nog wat fotomateriaal zie:
http://www.s.s.hardi.50megs.com/cgi-bin ... achine.htm
Van de "Prudon Capus" ketels kon ik niets meer vinden op Internet.
Nog een anekdote hierover:
Toen ik mondeling had voor mijn "B diploma" - ik had motoren als hoofdvak dus stoom alleen mondeling- vroeg de stoomexaminator aan mij heeft u wel eens met stoom gevaren?
Ja meneer met een Bauer Wach installatie!!!
Grote hilariteit van zowel de beide examinatoren als van de bijzitters (luisteraars)
Nou heb je het toch al niet breed tijdens een examen, de zenuwen gieren je door de keel, maar op dat moment voelde ik me wel zeer klein en vernederd.
Maar ik was toch geslaagd en dat was het voornaamste.
Mijn diensttijd aan boord is geweest van 21/01/1952 t/m 15/08/1952 dus ruim 6 maanden.
De Werktuigkundigen welke toen aan boord waren:
HWTK: Van der Hagen, later Hwtk Jaspers.
2 Wtk: Coers (uit Sneek)
3 Wtk: Joop Munter.
4 Wtk: Piet van Os (uit Papendrecht)
5 Wtk: Leijendekker.
LL.Wtk: Bierenga en mezelf.
2de Stuurman: Timmer (Die was niet in vaste KPM-dienst maar had een Kort-Verband contract van 2 jaar)
3de Stuurman: Ruygrok (uit Scheveningen).
LL stuurman: Bodaan.
Tot zover een bijdrage over de toch wel bijzondere voortstuwingsinstallatie
Alfons