Knopen, Splitsen en het Allemansend

Een gezellig, leuk en informatief Scheepvaartforum
pieter53
Berichten: 57
Lid geworden op: 21 mar 2010 19:00
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Knopen, Splitsen en het Allemansend

Bericht door pieter53 »

Aangezien dit op het oude forum geplaatst was en ik het toch wel de moeite waard vind, herhaal ik het maar
Hoi luitjes,

Ik heb erg genoten van het azijnzuur...etc.
Vroeger heb ik het gehoord als azijnzuurhoutenankerborgpennetje, waar de slampamper mee geborgd zou zijn. Wat het ook is het is nu in ieder geval wel de langste discussie over het kleinste dingetje aan boord.
Om een nieuwe discussie op te starten heb ik nog wel een onderwerp.

Het allemandsendje, waar komt die naam vandaan? Is dit vanwege de functie aan de bel dat deze door iedereen aangeraakt word, of komt dit doordat men vroeger een eindje touw overboord had hangen waarmee men het achterste kon afvegen na een grote boodschap?

Ik ben benieuwd.

groeten tom


Ik weet niet welke grapleut dat praatje in de wereld geholpen heeft, maar toen ik in 1976 op zoek was naar de betekenis van dit woord, heb ik die verklaring niet kunnen vinden.

Een verklaring die ik toen wel vond is dat het een soort pronkstuk en tevens wedstrijdje van de schiemannen aan boord is. Men liet elk dezer om de beurt een knoop leggen. Gezien het fraaie resultaat van deze wedstrijden werd het als pronkstuk aan de bel gehangen.

Een ieder zal moeten toegeven dat men geen ingewikkeld knoopwerk zal maken om alleen maar z'n kont aan af te vegen.

Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Allemanseind

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Pieter schreef:Ik weet niet welke grapleut dat praatje in de wereld geholpen heeft, maar toen ik in 1976 op zoek was naar de betekenis van dit woord, heb ik die verklaring niet kunnen vinden.
Die verklaring kun je op verschillende plaatsen vinden, bijvoorbeeld HIER.
Of het ook waar is? Al sla je me dood. :-D
Ik twijfel er eerlijk gezegd aan.

Het Woordenboek der Nederlandse Taal, dat de Nederlandse woorden vanaf 1500 beschrijft en het grootste woordenboek ter wereld is, zegt daar niets over en dat geeft te denken. Daarin staat:
Allemanseindje, zie de aanh.
Allemans-endje. Eindje touw aan den klepel van de scheepsklok, ongeveer 20 cm lang, voorzien van een Turkschen knoop … Het is 't kortste eind touw aan boord, CHAMBON, Marinetermen [1941].
— Voor het toekomstige jacht een allemanseindje ter bevestiging aan de scheepsbel, N. Rott. Cour. 14 Jan. 1937.
Het ”Allemansendje”, het kunstig gedraaide stukje touw, dat aan de scheepsbel is bevestigd en waarmee Jan en Alleman signalen kan geven, Bl. Wimpel 1947, 191 a.
Mart Hoogedoorn
Berichten: 3818
Lid geworden op: 11 mei 2005 06:59
Locatie: Brasil

Re: Allemanseind

Bericht door Mart Hoogedoorn »

zou die ouwe op die scheepjes zijn eigen eindje buitenboord hebben gehad? lijkt me niet zo fris om dat met alle hens te moeten delen :roll:
Lijkt me beter om met een puts fris zeewater de bilnaad en omgeving te reinigen... kon toen nog zonder gevaarlijke bij verschijnselen op te lopen :mrgreen:
''Recht zo ie gaat''Mart.....Een beetje zigzaggen mag ook
Jos Komen (R.I.P)

Re: Allemanseind

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Ik zou het ook niet weten, misschien heeft het wel iets "Allemagne" te maken en blijkt het een Duits tampje te zijn.... :lol:
Je kont afvegen met een fraaie Turkse knoop en dat Jan en Alleman spontaan aan de scheepsbel mogen hangen lijkt me zeer onwaarschijnlijk. :)
All the best
Jos
Gebruikersavatar
Henk van der Moolen
Berichten: 1214
Lid geworden op: 04 aug 2004 13:11
Locatie: Amsterdam

Re: Allemanseind

Bericht door Henk van der Moolen »

Wat Theo al schreef klopt inderdaad.
Het eind van het touw ongeveer een halve meter liet men uitrafelen door daar boven een knoop te zetten.
Voor die tijd was het een zeer hygienisch middel want omdat het eind altijd door het zeewater sleepte was het redelijk schoon.
Veel schoner dan wat mensen op de wal in de 16de eeuw gebruikten n.m. hun rechter of linker hand die ze later aan het gras of de muur schoon veegden.


Een allemansend is een stuk touw met daaraan een kwast. Het werd vroeger, rond de Gouden Eeuw gebruikt op boten voor de persoonlijke hygiëne.

Na het poepen gebruikte men het allemansend om de billen schoon te vegen waarna het allemansend weer terug in zee werd gegooid. Door het zoute zeewater bleef het uiteinde van het touw schoon. Het andere gedeelte van het touw zat vast aan de reling.

Toiletpapier zoals we dat tegenwoordig kennen, bestond rond de 17e eeuw nog niet. Bovendien duurden veel zeereizen voor bijvoorbeeld handel of militaire doeleinden weken of zelfs maanden, waarbij er al gauw meer dan honderd opvarenden waren op een schip dat naar hedendaagse maatstaven vrij klein was. Voor een dergelijke periode voor zoveel mensen papier, textiel of ander materiaal voor de persoonlijke reiniging mee te nemen was ondoenlijk; hier was simpelweg geen ruimte voor.

Een allemansend bevond zich bijvoorbeeld ook op het handelsschip de Batavia van de VOC, waarvan de replica op de Bataviawerf in Lelystad te bezichtigen is.

Ontvangen van "http://nl.wikipedia.org/wiki/Allemansend"


vr gr Henk
Beleg je geld verstandig,
Bij de slijter krijg je 41%.
Gebruikersavatar
Brazuca
Berichten: 2133
Lid geworden op: 04 mei 2009 00:06
Locatie: São Paulo
Contacteer:

Re: Allemanseind

Bericht door Brazuca »

de term "een achtertrosje steken" versterkt m.i. de eerder gegeven verklaring van het "allemansend".

Wie weet de Engelse term voor dit gebeuren ? dan is de kans dat we tot meer inzicht komen een stuk groter.
Veel van de termen in het Engels/Nederlands zijn vrijwel identiek, of van dezelfde oorsprong.
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Allemanseind

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Oh, de Engelsen hebben daar een uitstekende naam voor waar heel lang over nagedacht moet zijn.
Zij noemen dat een "bell rope". :roll:
Dat zegt althans Piet Schoenmaker.

Hoe dat verder zit met het afvegen van de bips in vroeger dagen, zal me eerlijk gezegd aan diezelfde bips corroderen, maar even fris wassen leek me ook toen al beter dan met een vieze kwast knoeien.
Indische mensen waren en zijn niet anders gewend dan de "bottle tjebok".

Hoe het nu is weet ik niet, maar in de zestiger jaren was de situatie zo dat als alle Finse papierfabrieken dag en nacht alleen maar toiletpapier zouden fabriceren voor export naar China, dat nog steeds niet genoeg zou zijn om elke Chinees dagelijks van één enkel velletje toiletpapier te voorzien.
In 1960 had China een bevolking van slechts 662 miljoen.
Nu is dat inmiddels meer dan verdubbeld tot 1330 miljoen.
Gezien het kezen van de Chinezen zijn er in wezen nooit voldoende toiletpapierfabrieken verrezen.

Wie het niet gelooft: één rol toiletpapier van de Aldi weegt 150 gram.
Om elke Chinees één rol toiletpapier te verstrekken heeft men 199.500 ton papier nodig.
Geef iedereen één rol in de week, dan wordt dat 10,4 miljoen ton papier per jaar.
In 2005 produceerde Finland 12,4 miljoen ton, maar dat was inclusief karton, krantenpapier en alle andere papierproducten.

Toch schreef in het jaar 851 voor Christus een reiziger uit het Midden-Oosten die China had bezocht: "De Chinezen zijn niet erg zindelijk en wassen zich niet met water nadat ze hun behoefte hebben gedaan; zij vegen zich slechts af met papier."

Zoek het maar uit.
Hoeveel latex zou er trouwens nodig zijn om elke seksueel actieve Chinese man wekelijks één kapotje te verstrekken? :?
pieter53
Berichten: 57
Lid geworden op: 21 mar 2010 19:00
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Allemanseind

Bericht door pieter53 »

Die verklaring kun je op verschillende plaatsen vinden, bijvoorbeeld HIER.
Dat is nu het vervelende van internet. Iemand schrijft iets op en vervolgens wordt het, zonder dat iemand echt controleert of het correct is, door tientallen anderen klakkeloos overgenomen. Dat is leuk als het origineel correct is, maar een ramp als het fout is.

Voor zover ik heb kunnen achterhalen ligt de oorsprong van het sanitair verhaal bij de site van het VOC schip in Amsterdam.
Ik wil niet beweren dat er geen touwkwast als toiletpapier gebruikt werd. Ik wil zelfs niet zover gaan te ontkennen dat het allemanseind genoemd werd (er zijn wel is vaker twee dingen met dezelfde naam), maar het zou leuk zijn als er eens iemand met een echt betrouwbare vermelding (met jaartal) kwam.
(Er was in de jaren 70 een ANWB boekje over knopen steken en splitsen. Heeft iemand dat en zou die iemand daar dan eens in kunnen snuffelen of er wat over het allemanseind staat? In de Database der Nederlandse letterkunde heb ik ook al niets kunnen vinden. Voor google-books heb ik nog geen tijd gehad.)
Gebruikersavatar
jacko
Berichten: 3223
Lid geworden op: 21 jan 2008 17:38
Locatie: Nieuw-Vennep
Contacteer:

Re: Allemanseind

Bericht door jacko »

Misschien deze ???

Het kortste eind touw aan boord. Het is het stukje gevlochten touw dat aan de klepel van de scheepsbel hangt; het klokkentouw. De naam zou stammen uit de vroegere zeilperiode, waar officieren in de uitbouw (galderij of galerij) op het achterdek voor hun behoefte een echte secreet (poepdoos) hadden, maar het gewone volk niet. Zij moesten het op het galjoen over de muur (reling) doen, daarbij regelmatig overspoeld door zeegang. Gebruik van wc-papier bestond niet, dus nam men een puts water en een kloen (dot schiemansgaren) om het achterwerk schoon te vegen. Wanneer dit niet voor handen was werd het allemansend gebruikt. Dat was een dik stuk touw met uitgeplozen uiteinde dat overboord hing. Na gebruik werd het teruggeworpen en door het boegwater schoongespoeld.


groeten
Hans (Jacko)
Voor elke oplossing.
Is wel een probleem te bedenken.
pieter53
Berichten: 57
Lid geworden op: 21 mar 2010 19:00
Locatie: Amsterdam
Contacteer:

Re: Allemanseind

Bericht door pieter53 »

Wat is de bron van dat verhaal? Het heeft namelijk geen zin om 10x dezelfde bron als bewijs aan te voeren.


Plaats reactie