Middagbreedte

Een gezellig, leuk en informatief Scheepvaartforum
Jos Komen (R.I.P)

Middagbreedte

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Heel vroeger, toen ik nog alleen maar boeken las van Kees Borstlap. Jan de Hartog, K.Norel en Anthony van Kampen etc bepaalde die ouwe om 12 uur dat de zon door de meridiaan moest.
"Laat de zon Culmineren" hoorde je toen op de brug als het 12.00 uur was.
En dan stonden alle stuurlui en leerlingen die een zelf een sextant hadden allemaal op een rijtje de zon te volgen.
Altijd spannend. "Rijzend" sprak degene met de meeste strepen, dat betekende dat je te vroeg was, maar wel op tijd.
"Noon" hoorde je dan als die eerste dacht dat het hoogste punt bereikt was.
Ik kan me voorstellen dat een wtk "toevallig"" even in de buurt was om te kijken of de druk van de hydraulische stuurmachine effe te checken.
En dan het lied "High Noon" even begon te neuriën.
Do not forsake me oh, my darling..
Maar ik heb het zelf nog meegemaakt dat we op de bloody Atlantic WARE tijd voeren.
En nog wel op een Liberiaans schip, de bekende Carchester.
Die ouwe kwam van de Blue Funnel lines en zat op directieniveau hele belangrijke zaken te regelen.
Opeens de zak, omdat de Nederlandse Blue Funnel werd opgeheven.
Dus maar als ouwe op een Liberiaanse bulkfiets.
Een vos verliest zijn haren, maar zijn streken niet.
Ik moets er dus voor zorgen dat om 12.00 uur precies de zon door de meridiaan zou gaan.
Dus voor de 0-4 wacht weten hoeveel minuten de klok voor of achteruit zou moeten gaan.
12 minuten, 33 minuten...
Rekening houden met de speed en de weersverwachting.
En ik kreeg iedere dag op mijn sodemieter, want het klopte natuurlijk nooit precies.
Deze ouwe werd "Sterling Moss" of the Ocean genoemd.
Met een lege bulkfiets in de winter vanaf Manchester, dus Liverpool om de noord, boven Noord Ierland grootcirkelen naar Baltimore.
De "Carchester" ging altijd leeg naar de overkant en je zag het voorschip tijdens de dagen dat je niet op je poten kon staan vanwege de storm op de kop meters heen en weer bewegen.
Ik dacht dan aan metaalmoeheid, op een goed moment moet het toch een keer barsten inplaats van buigen.
Maar gelukkig was de dochter van de hwtk aan boord, die kon ik dan geruststellen tijdens het paaltjes pikken.
Maar ik dwaal weer eens af.
Hier een mooie actiefoto.
Die gozer links staat alleen maar te poseren volgens mij, met een hand een sextant in de hand...
All the best
Jos

Afbeelding

Rob Deelder (RIP)

Bericht door Rob Deelder (RIP) »

Hallo Jos,
ik maakte vroeger altijd om 11.45 middag
hadden we meer tijd om een borreltje voor het eten te doen.
Groetjes en prettige feestdagen, Rob
Jos Komen (R.I.P)

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Hallo Rob,
Groot gelijk heb je.
Maar als jeugdig stuurman was je toch afhankelijk van de nukken van die ouwe.
En om hierover te gaan muiten, dat deed je vroeger niet.
Alhoewel...
Er zat een ouwe op deze Carchester, niet Stirling Moss, maar een andere, die kwam om vier uur 's middags in mijn hut en gaf mij complimenten over het feit dat ik de fles jonge bokma zeevast in een laars goed geklemd had gezet.
"Da's mijn slaapmutsje" zei ik tegen die ouwe.
"HEEL interessant" vond die ouwe.
Ik gaf hem dus een borreltje.
Had ik nooit mogen doen.
's nachts kwam hij op de brug: "Ik zie een licht recht vooruit".
Ik dus niet.
De eerste stuurman het commando toen maar over.
Dat heb ik op een Caltex tanker ook meegemaakt.
Vroeger noemden ze dat Muiterij.
Dit heb ik dus ook meegemaakt.
All the best
Jos Komen
K.B.

Middagbreedte

Bericht door K.B. »

Hallo Jos,

Wellicht leuk om het volgende te vertellen wat ik dus heb meegemaakt
m.b.t. het schieten van de middagbreedte.

Zat als 2e stuurman a/b van de Barbara en voeren van New York naar
Puerto Limon. We voeren pal zuid en zo stond ook de koerslijn in de kaart.

Het was in de '60-er jaren dus voeren we op zons- en stersbestekken.

Die ouwe was er een waarvan ik dus heb geleerd hoe je het vooral niet moest doen,dat was in het begin wel even wennen!

Afijn,we voeren pal zuid en schoot de middagbreedte om 12.20.
De hoogtelijn kwam zo'n 4' achter de gis van 12.00 uur te staan dus wist je al dat je "achter de gis zat". Die ouwe kwam altiid voor het eten om 13.00 nog even kijken wat ik van die middagbreedte had gebrouwen en ook nu kwam hij boven,keek in de kaart,pakte het gummetje en sprak de onsterfelijke woorden DAT KAN NATUURLIJK NIET,DAT SNAP JIJ ZEKER WEL! en veegde m'n middagbreedte uit de kaart!!!!

Schoot 2 uur later weer een zonnetje en hadden toen een bestek daar ik
de middagbreedte uiteraard weer in de kaart had gezet.

Vertelde dit verhaal aan de 1e stuurman (bijgenaamd "Hein de Kikker")die hier de lol wel van inzag en binnen de kortste keren werd de uitdrukking "dat kan natuurlijk niet,dat snap jij zeker wel" te pas en te onpas door iedereen aan boord gebruikt.

In Port Limon moeten we met de zware spier (15 ton) zware kisten op
de spoorwagons lossen. Je lag toen wel te goochelen daar je op de swell
lag te lossen en die kisten precies pas op de wagon moesten gezet worden. Een zwak punt van die spier was dat het voorste zijstag van de
achtermast en het onderste geiblok van de spier op bijna hetzelfde punt
op de verschansing zaten en daar ook nog een verschansingdeur voor
de gangway zat. Dus een heel zwakke plek!

De 1e stuurman bediende het top- en hieuwjijn en ik bij de middenmast de geien. We waren met de laatste kist bezig te lossen op de trein,schip hing aardig scheef toen we plotseling een serie knallen hoorde en de verschansing zo ongeveer tegen het luikhoofd kwam te staan! Totaal
negen verschansingstutten waren afgescheurd,de geien konden we niet meer gebruiken en het voorste zijstag v/d mast hing helemaal slap!
Op hetzelfde moment schoot die 1e stuurman in de lach en kon nog net
half snikkend uitbrengen DAT KAN NATUURLIJK NIET,DAT SNAP JIJ ZEKER WEL! Dat veroorzaakte bij mij dus ook de slappe lach.........

Na een kwartiertje hebben we die kist toch nog gelost,de verschansingstutten zijn weer door de 1e wtk vastgelast en die ouwe heeft
nooit ergens van geweten.

Schitterede tijd daar toen gehad,groeten,K.B.
Jos Komen (R.I.P)

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Hallo K.B.
Dan hebben we op hetzelfde schip gevaren, want de Bilinga was de ex-Barbara.
Echt "Werkbootje".
Zware spier, houten tussendekken, koel- en vrieslading.
(De Barbara was later verlengd).
All the best
Jos

Afbeelding

Afbeelding
K.B.

Atlantic Merchant I

Bericht door K.B. »

Hallo Jos,

Dat klopt, heb als 2e stuurman op de Barbara gevaren en als 1e stuurman
in 1974 op de Atlantic Merchant.Toen die naar die Fransman verkocht werd ging hij Billinga heten. Zat toen zelf op de Dabema ( ex Atlantic Star). Men had na die verlenging het optuigen van die zware spier veranderd en dan moest je heel goed opletten anders ging je zo "de mist
in"!

Groeten,K.B.
Jos Komen (R.I.P)

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Hallo K.B.
Billinga, Dabema, het lijken wel Grunningse namen.
Met de Billinga heb ik tussen West Afrika en Ilse de la Reunion gevaren.
Kaapstad, Congo, in Nigeria de kalie op, ben even de naam kwijt, maar was daar eerder met de Deense Sibonga ook geweest, dus hadden we geen loods nodig...
We hadden zo'n airco in onze hut die ontzettend veel herrie maakte en daar kon je bier in koud zetten, verder kon je je kont niet keren in dat hutje.
Lokale matrozen uit Ghana.
Max en Sam.
Leuke gasten om mee de wal op te gaan in Afrika, maar een zware spier optuigen, nee dus.
Als ik ze nodig had riep ik heel luid: Hé Soulbrothers en dan kwamen ze swingend aan dek.
Hé man!! En altijd lachen.
In Kaapstad kochten ze hele dure Stereo apparatuur, maar ze vergaten dat ze thuis geen stroom hadden om het zaakje te laten draaien.
Nu komen opeens de herrineringen bovendrijven en de leuke dingen blijven hangen. Maar het was echt dagelijks improviseren op dat scheepje.
De kok had zo'n witte slagersmuts.
's morgens stond die muts recht op zijn hoofd, maar na iedere borrel ging die een graadje schever hangen.
En als die muts helemaal dwarsuit op zijn hoofd stond wist je dat hij aan zijn merk lag.
De kombuis stond vol met die grote Maggi-flessen.
Die werden op zee gevuld met jenever en daar stond hij in de haven altijd uit te lurken.
De manier waarop hij lurkte voorkwam ook dat hij een rondje weg hoefde te geven.
Dan had je al gegeten en gedronken.
Maar op de een of andere manier speelde hij het klaar om iedere dag een uitstekende hap klaar te maken en iedere dag vers brood te bakken.
Ik was als tweede stuurman GHV gemonsterd en werd tijdelijk op de Billinga geplaatst.
Was mijn eerste ervaring op een kuster en het beviel me zo goed, dat ik later als aflosstuurman bij diverse Groningse rederijen ben gaan varen.
Mocht niet meer zolang van huis, dat krijg je als je pas getrouwd bent...
All the best
Jos
K.B.

Billinga

Bericht door K.B. »

Hallo Jos,

Inderdaad was die hut niet erg groot.Wel een groot voordeel was die
airco ondanks de herrie die hij produceerde. Menig jaloerse blikken
hierover gehad van de KNSM-mers welke wel eens op visite kwamen
en nog steeds geen airco hadden! De bij Boele gebouwde serie had
centrale airco en dat was weer een nadeel omdat je niets koud kon zetten
in je hut (je had toen nog geen koelkast in je hut).

Ik denk dat je over het onderwerp "koks"wel een apart hoofdstuk kan
opzetten....Groeten,K.B.
Jorgvandooren

Bericht door Jorgvandooren »

Zeg vraagje:

Zo'n middagbreedte is dat hetzelfde als de middelbreedte??
Daar gaan we nu mee bezig met Navigatie op school.

Alvast bedankt, Jorg
Theo Horsten (R.I.P.)

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Nee, dat is niet hetzelfde.

De middagbreedte is de breedte waarop het schip zich op de ware middag bevindt, dus op he moment dat de zon zijn grootste hoogte bereikt. Het is een begrip uit de astronomische zeevaartkunde

De middelbreedte is het gemiddelde van de afgevaren en de bekomen breedte en die gebruiken we voor de berekening van de veranderde lengte met de ongeveer-natte-vingerformule: veranderde lengte = afwijking x secans middelbreedte. Het is dus een begrip uit de koers- en verheidsrekening, uit de platte zeevaartkunde.


Plaats reactie