Taal en zo...
Geplaatst: 16 aug 2011 18:16
Vandaag stuitte ik op iets dat ik interessant vond, een woord dat ik heel gewoon vond, al heel lang, maar dat toch niet zo gewoon bleek te zijn. Nu zou ik daar een vraag over kunnen stellen of een topic over kunnen openen op Kombuispraat, maar ik doe dat liever hier, in Ruim 7, omdat het topic dan gelijk veel breder wordt en voor veel meer vragen en opmerkingen of andere bijdragen over taal kan dienen.
Zo was er ergens een korte discussie over dialect, over streektaal en of dat nu zo nodig moest, zomaar in een topic. Daar kun je over van mening verschillen; persoonlijk zie ik daar niet zo'n bezwaar in. Ik probeer het te ontcijferen en dat lukt dan meestal heel aardig omdat al die dialecten fonetisch worden geschreven, dus als je gewoon leest wat er staat, dan blijven er hooguit een paar woorden over die je niet meteen kunt thuisbrengen, maar die volgen dan wel uit de context. Maar ik wil maar zeggen: daar zou je dan in een topic al dit je zegje over kunnen doen; vertellen waarom je graag in streektaal schrijft of juiste het tegengestelde: waarom je een gruwelijke hekel aan een dergelijk "spraakgebrek" hebt.
Waar het mij nu om gaat is het woord WAYPOINT.
Voor mij is dat al een jaar of dertig een volkomen normaal woord. Vanaf het moment dat ik met satellietnavigatie te maken kreeg, zo begin tachtiger jaren, nog voordat er sprake was van GPS, kreeg ik ook te maken met het begrip "waypoint". Nu zat ik vanmiddag een verhaal te corrigeren dat zich afspeelt in 1975 en daar heb ik het over twee "aanlooppunten" op de Atlantische Oceaan, tussen Gran Canaria en Trinidad, de punten die je aanloopt om voldoende zuid te halen, om de stroom mee te krijgen zonder de passaat te verliezen. Ik vroeg me af of ik "aanlooppunten" zou vervangen door "waypoints", maar besloot het niet te doen omdat dit begrip in 1975 nog niet bekend was.
Toen vroeg ik me af of het woord inmiddels al in Van Dale stond, maar dat bleek tot mijn lichte verwondering niet het geval te zijn. Maar wat meer was: mijn Van Dale vertaalwoordenboek Engels-Nederlands - toch ook de nieuwste editie - kent het woord ook niet! Nog sterker: je moet in de online Engelse dictionaries goed zoeken om het woord "waypoint" te vinden. De Cambridge Dictionary is toch niet de eerste de beste en kent vele versies, maar hun online versies kennen het niet.
De Oxford Dictionary noemt het wel en ook de Webster en daar vond ik de aantekening dat het woord in 1880 voor het eerst werd gebruikt, maar zonder een verwijzing waar en in welke context het dan wel werd gebruikt.
Mijn eerste Bowditch van 1977 praat al wel over satellietnavigatie, maar rept met geen woord over waypoints en de editie 1981 evenmin. Pas in de Bowditch Bicentennial Edition van 2002 wordt het genoemd, maar dan in verband met... LORAN.
Dutton's Navigation & Piloting van 1985 zwijgt over waypoints en het Leerboek Navigatie van Draaisma e.c. van 1979 net zo.
Ik vind dat merkwaardig.
Maar tegelijkertijd vroeg ik me ook af: als je een Nederlands woord zou willen gebruiken in plaats van "waypoint" wat zou dat dan moeten zijn? Toch ook "aanlooppunt" zoals ik min of meer automatisch had gedaan?
Zo was er ergens een korte discussie over dialect, over streektaal en of dat nu zo nodig moest, zomaar in een topic. Daar kun je over van mening verschillen; persoonlijk zie ik daar niet zo'n bezwaar in. Ik probeer het te ontcijferen en dat lukt dan meestal heel aardig omdat al die dialecten fonetisch worden geschreven, dus als je gewoon leest wat er staat, dan blijven er hooguit een paar woorden over die je niet meteen kunt thuisbrengen, maar die volgen dan wel uit de context. Maar ik wil maar zeggen: daar zou je dan in een topic al dit je zegje over kunnen doen; vertellen waarom je graag in streektaal schrijft of juiste het tegengestelde: waarom je een gruwelijke hekel aan een dergelijk "spraakgebrek" hebt.
Waar het mij nu om gaat is het woord WAYPOINT.
Voor mij is dat al een jaar of dertig een volkomen normaal woord. Vanaf het moment dat ik met satellietnavigatie te maken kreeg, zo begin tachtiger jaren, nog voordat er sprake was van GPS, kreeg ik ook te maken met het begrip "waypoint". Nu zat ik vanmiddag een verhaal te corrigeren dat zich afspeelt in 1975 en daar heb ik het over twee "aanlooppunten" op de Atlantische Oceaan, tussen Gran Canaria en Trinidad, de punten die je aanloopt om voldoende zuid te halen, om de stroom mee te krijgen zonder de passaat te verliezen. Ik vroeg me af of ik "aanlooppunten" zou vervangen door "waypoints", maar besloot het niet te doen omdat dit begrip in 1975 nog niet bekend was.
Toen vroeg ik me af of het woord inmiddels al in Van Dale stond, maar dat bleek tot mijn lichte verwondering niet het geval te zijn. Maar wat meer was: mijn Van Dale vertaalwoordenboek Engels-Nederlands - toch ook de nieuwste editie - kent het woord ook niet! Nog sterker: je moet in de online Engelse dictionaries goed zoeken om het woord "waypoint" te vinden. De Cambridge Dictionary is toch niet de eerste de beste en kent vele versies, maar hun online versies kennen het niet.
De Oxford Dictionary noemt het wel en ook de Webster en daar vond ik de aantekening dat het woord in 1880 voor het eerst werd gebruikt, maar zonder een verwijzing waar en in welke context het dan wel werd gebruikt.
Mijn eerste Bowditch van 1977 praat al wel over satellietnavigatie, maar rept met geen woord over waypoints en de editie 1981 evenmin. Pas in de Bowditch Bicentennial Edition van 2002 wordt het genoemd, maar dan in verband met... LORAN.
Dutton's Navigation & Piloting van 1985 zwijgt over waypoints en het Leerboek Navigatie van Draaisma e.c. van 1979 net zo.
Ik vind dat merkwaardig.
Maar tegelijkertijd vroeg ik me ook af: als je een Nederlands woord zou willen gebruiken in plaats van "waypoint" wat zou dat dan moeten zijn? Toch ook "aanlooppunt" zoals ik min of meer automatisch had gedaan?