Een spannend verhaal
-
Theo Horsten (R.I.P.)
Nee, ik vind niet dat mijn vertalersethiek (te) ver gaat. Mijn naam komt voorin te staan en het zou niet de eerste keer zijn dat de schrijver het wel goed had gedaan, maar dat het de vertaler was die de fouten maakte. Of de persklaarmaker - de corrector, zeg maar. Dit laatste gebeurde me bij My Old Man and the Sea van vader en zoon Hays en dus niet te verwarren met Hemingway's beroemde novelle. Maar ik meen dat ik dat vroeger in dit topic al uit de doeken heb gedaan.
Ik vind het de normaalste zaak van de wereld om kleine fouten te verbeteren. Was het in dit geval gebleven bij die opblaasbare zwemvesten en het gyrokompas waarop ze op elk moment nauwkeurig konden zien waar ze zich bevonden, dan was dat geen bezwaar geweest, maar dit is een compleet onzinverhaal. Nu hij mijn bezwaren zonder meer aan de kant schuift, ga ik zelfs die fouten niet verbeteren en laat ik alles zo het is, maar dan wel onder pseudoniem.
Het merkwaardige is echter dat het desondanks een goed geschreven verhaal is als je van het genre houdt: rechtbankverhalen. Ik lees die graag en met mij miljoenen mensen, dus ook dit zal gretig worden gelezen. De vragen die hij opwerpt zijn interessant: hoe ver ben je bereid te gaan om jezelf en anderen te redden en als dat betekent dat je deze of gene op moet vreten, is het normale strafrecht daar dan nog wel op van toepassing. Ik hou van zijn stijl en hij is - voor mij - gemakkelijk te vertalen. Kortom: een prima boek... als hij zijn huiswerk zou hebben gedaan.
Inderdaad, daar in de Andes waren de lijken uitstekend houdbaar, maar in dit verhaal is het dus geen kwestie van mensen aan repen snijden die toch al dood waren. Hier wordt men het erover eens dat degene die moet sterven om de anderen te kunnen laten leven door het lot moet worden aangewezen. Een zwangere vrouw, een beroemd violist en de kapitein hoeven daarbij niet mee te doen. Die kapitein - die dus later terecht terechtstaat - omdat hij de enige is die hen nog enige kans op redding kan bieden. Ze hoeven dus geen ouwe, vergane lijken te vreten, maar uitsluitend kakelverse.
Ben je strafbaar, als je dat doet? Dat is een interesaante vraag en ook geen nieuwe. Zo is er het beroemde geval van de vier bergbeklimmers die door een touw aan elkaar verbonden tegen een steile rotswand omhoog kletteren. De onderste valt, maar blijft aan dat touw hangen en is verder hulpeloos. De anderen kunnen hem niet houden. Wat te doen: hem lossnijden en dood laten vallen of met zijn vieren omlaag sodemieteren en allemaal sterven?
Uit de zeevaart zijn twee beroemde zaken bekend: United States versus Holmes uit 1842 en The Queen versus Dudley & Stephens uit 1884.
In het eerste geval komen 41 overlevenden van het emigrantenschip William Brown dat voor de kust van New Foundland zonk na tegen een ijsberg te zijn gestoten, in een boot van 22 voet terecht. De boot is dus zwaar overladen, het is slecht weer en hij lekt ook nog. Ze moeten hozen als gekken om het spul boven water te houden. Het dreigt helemaal verkeerd te gaan en dan roept de eerste stuurman tegen de matrozen die in de boot zitten dat ze veel te zwaar zijn en koste wat kost lichter moeten worden. Waarop matroos Holmes met hulp van een andere matroos zes mannen en twee vrouwen overboord gooit.
Een paar weken later worden ze opgepikt en de overlevende passagiers dienen in Philadelphia een aanklacht in wegens moord. Helaas is Holmes de enige die op dat moment in Philadelphia is en hij staat terecht.
Het is een heel interesaante zaak, Google hem maar eens op, maar het eind van de zaak is dat Holmes zes maanden gevangenisstraf krijgt en een boete van 20 dollar. Hij zit zijn zes maanden uit, maar President Tyler geeft hem gratie voor het betalen van die 20 dollar.
In de zaak tegen Dudley en Stephens gaat het om het zinken van het Australische jacht Mignonette. Vier man komen in een boot terecht: kapitein Thomas Dudley, stuurman Edwin Stephens, volmatroos Edwin Brooks en lichtmatroos Richard Parker. De enige proviand die ze hebben bestaat uit twee blikken rapen. Verder zien ze kans een schildpad te vangen.
Na 19 dagen stelt kapitein Dudley een loterij voor waarbij iemand moet worden aangewezen die door de anderen wordt opgegeten. Matroos Brooks zegt nee en stuurman Stephens weifelt. In een onderonsje zegt Dudley tegen Stephens dat de jonge Parker zo zwak en ziek is dat hij toch dood zal gaan en bovendien heeft hij geen familie, dus waarom zouden ze nog langer wachten? Daarop doodt kapitein Dudley de jongen en alle drie eten ze van het lichaam. In vier dagen peuzelen ze ongeveer de helft van Parker op, maar dan worden ze gered door het Duitse zeilschip Moctezuma dat de drie overlevenden in Falmouth aan land zet. Ze worden alle drie gearresteerd op verdenking van moord.
Minister van Binnenlandse Zaken William Harcourt geeft opdracht ze te vervolgen en ze worden ter dood veroordeeld. Dan is het diezelfde Harcourt die koningin Victoria adviseert om ze gratie te verlenen. Dat gebeurt en ze komen vrij. Harcourt wilde dus dat er recht wordt gedaan, maar weet ook dat de normale wetten in een dergelijk geval eigenlijk niet van toepassing kunnen zijn. Anderzijds kun je niet beginnen aan het maken van uitzonderingen want dan is het hek van de dam en wordt alles op den duur een uitzondering. Dus: een veroordeling en vervolgens gratie.
Maar dat waren heel andere zaken in een heel andere tijd. De vraag blijft interessant, hij heeft het alleen in een volledig verkeerd vat gegoten, maar dat zien allen mensen die van de zee en van moderne schepen weten en dus wordt dit boek straks gevreten.
Wel heb ik weer veel interessante zaken geleerd, want dat doe je bij vertalen: leren en nog eens leren omdat je doorlopend bezig bent met dingen napluizen waar je niets of te weinig van weet. Ik schiet al lekker op want het is een prettige vertaling. Een dwaas verhaal... maar wel spannend. Te zijner tijd moeten jullie het toch maar eens lezen.
.
Ik vind het de normaalste zaak van de wereld om kleine fouten te verbeteren. Was het in dit geval gebleven bij die opblaasbare zwemvesten en het gyrokompas waarop ze op elk moment nauwkeurig konden zien waar ze zich bevonden, dan was dat geen bezwaar geweest, maar dit is een compleet onzinverhaal. Nu hij mijn bezwaren zonder meer aan de kant schuift, ga ik zelfs die fouten niet verbeteren en laat ik alles zo het is, maar dan wel onder pseudoniem.
Het merkwaardige is echter dat het desondanks een goed geschreven verhaal is als je van het genre houdt: rechtbankverhalen. Ik lees die graag en met mij miljoenen mensen, dus ook dit zal gretig worden gelezen. De vragen die hij opwerpt zijn interessant: hoe ver ben je bereid te gaan om jezelf en anderen te redden en als dat betekent dat je deze of gene op moet vreten, is het normale strafrecht daar dan nog wel op van toepassing. Ik hou van zijn stijl en hij is - voor mij - gemakkelijk te vertalen. Kortom: een prima boek... als hij zijn huiswerk zou hebben gedaan.
Inderdaad, daar in de Andes waren de lijken uitstekend houdbaar, maar in dit verhaal is het dus geen kwestie van mensen aan repen snijden die toch al dood waren. Hier wordt men het erover eens dat degene die moet sterven om de anderen te kunnen laten leven door het lot moet worden aangewezen. Een zwangere vrouw, een beroemd violist en de kapitein hoeven daarbij niet mee te doen. Die kapitein - die dus later terecht terechtstaat - omdat hij de enige is die hen nog enige kans op redding kan bieden. Ze hoeven dus geen ouwe, vergane lijken te vreten, maar uitsluitend kakelverse.
Ben je strafbaar, als je dat doet? Dat is een interesaante vraag en ook geen nieuwe. Zo is er het beroemde geval van de vier bergbeklimmers die door een touw aan elkaar verbonden tegen een steile rotswand omhoog kletteren. De onderste valt, maar blijft aan dat touw hangen en is verder hulpeloos. De anderen kunnen hem niet houden. Wat te doen: hem lossnijden en dood laten vallen of met zijn vieren omlaag sodemieteren en allemaal sterven?
Uit de zeevaart zijn twee beroemde zaken bekend: United States versus Holmes uit 1842 en The Queen versus Dudley & Stephens uit 1884.
In het eerste geval komen 41 overlevenden van het emigrantenschip William Brown dat voor de kust van New Foundland zonk na tegen een ijsberg te zijn gestoten, in een boot van 22 voet terecht. De boot is dus zwaar overladen, het is slecht weer en hij lekt ook nog. Ze moeten hozen als gekken om het spul boven water te houden. Het dreigt helemaal verkeerd te gaan en dan roept de eerste stuurman tegen de matrozen die in de boot zitten dat ze veel te zwaar zijn en koste wat kost lichter moeten worden. Waarop matroos Holmes met hulp van een andere matroos zes mannen en twee vrouwen overboord gooit.
Een paar weken later worden ze opgepikt en de overlevende passagiers dienen in Philadelphia een aanklacht in wegens moord. Helaas is Holmes de enige die op dat moment in Philadelphia is en hij staat terecht.
Het is een heel interesaante zaak, Google hem maar eens op, maar het eind van de zaak is dat Holmes zes maanden gevangenisstraf krijgt en een boete van 20 dollar. Hij zit zijn zes maanden uit, maar President Tyler geeft hem gratie voor het betalen van die 20 dollar.
In de zaak tegen Dudley en Stephens gaat het om het zinken van het Australische jacht Mignonette. Vier man komen in een boot terecht: kapitein Thomas Dudley, stuurman Edwin Stephens, volmatroos Edwin Brooks en lichtmatroos Richard Parker. De enige proviand die ze hebben bestaat uit twee blikken rapen. Verder zien ze kans een schildpad te vangen.
Na 19 dagen stelt kapitein Dudley een loterij voor waarbij iemand moet worden aangewezen die door de anderen wordt opgegeten. Matroos Brooks zegt nee en stuurman Stephens weifelt. In een onderonsje zegt Dudley tegen Stephens dat de jonge Parker zo zwak en ziek is dat hij toch dood zal gaan en bovendien heeft hij geen familie, dus waarom zouden ze nog langer wachten? Daarop doodt kapitein Dudley de jongen en alle drie eten ze van het lichaam. In vier dagen peuzelen ze ongeveer de helft van Parker op, maar dan worden ze gered door het Duitse zeilschip Moctezuma dat de drie overlevenden in Falmouth aan land zet. Ze worden alle drie gearresteerd op verdenking van moord.
Minister van Binnenlandse Zaken William Harcourt geeft opdracht ze te vervolgen en ze worden ter dood veroordeeld. Dan is het diezelfde Harcourt die koningin Victoria adviseert om ze gratie te verlenen. Dat gebeurt en ze komen vrij. Harcourt wilde dus dat er recht wordt gedaan, maar weet ook dat de normale wetten in een dergelijk geval eigenlijk niet van toepassing kunnen zijn. Anderzijds kun je niet beginnen aan het maken van uitzonderingen want dan is het hek van de dam en wordt alles op den duur een uitzondering. Dus: een veroordeling en vervolgens gratie.
Maar dat waren heel andere zaken in een heel andere tijd. De vraag blijft interessant, hij heeft het alleen in een volledig verkeerd vat gegoten, maar dat zien allen mensen die van de zee en van moderne schepen weten en dus wordt dit boek straks gevreten.
Wel heb ik weer veel interessante zaken geleerd, want dat doe je bij vertalen: leren en nog eens leren omdat je doorlopend bezig bent met dingen napluizen waar je niets of te weinig van weet. Ik schiet al lekker op want het is een prettige vertaling. Een dwaas verhaal... maar wel spannend. Te zijner tijd moeten jullie het toch maar eens lezen.
.
-
ferryvaneeuwen
- Berichten: 2676
- Lid geworden op: 25 nov 2004 22:59
- Locatie: Krimpen a/d IJssel
- Contacteer:
Kanibalisme
Hallo Theo,
Je hebt wel gelijk om ergens een streep te trekken, vooral als je naam er mee gemoeid is. Ja, Hemingway schreef dacht ik The Old Man and Sea. Wel slim om 'The' in 'My' te veranderen en zo mee te surfen op de bekendheid van Hemingway's boek, althans die indruk wek je dan wel.
Op het onderwerp kanibalisme heerst een groot taboe; het is 'not done'. Wel zeggen we zonder erbij na te denken: "Je bent om op te vreten". Sommige zeggen dat je daarmee onbewust raakt aan onze diepste zielenroerselen. Wie weet. Aan de andere kant is kanibalisme in de natuur dikwijls de gewoonste zaak van de wereld om te overleven. En niet alleen in het dierenrijk. In Nieuw Guinea komt/kwam kanibalisme schijnbaar voor omdat de oorspronkelijke bewoners het zich niet konden veroorloven om een dergelijke rijke proteïnebron links te laten liggen. Ondanks ons idee dat de jungle daar vol sappig wild zitten schijnt dat echter helemaal niet het geval te zijn. De moraal wordt dan onder die omstandigheden al snel anders. Het behoud van de soort. Om inteelt te voorkomen was het verder ook wel handig om af en toe, mede om die reden, een ander dorpje te overvallen, de vrouwtjes bij je stam in te lijven en de mannen op te peuzelen. Zo snijdt het mes dus aan twee kanten..... Laten we maar niet te snel oordelen over dat soort zaken, want het is zeer de vraag wat je zelf zou doen in een extreme overlevingssituatie. William Harcourt had kennelijk daarover ook zo zijn twijfels lijkt mij. Succes met de rest van de vertaling!
Ferry
Je hebt wel gelijk om ergens een streep te trekken, vooral als je naam er mee gemoeid is. Ja, Hemingway schreef dacht ik The Old Man and Sea. Wel slim om 'The' in 'My' te veranderen en zo mee te surfen op de bekendheid van Hemingway's boek, althans die indruk wek je dan wel.
Op het onderwerp kanibalisme heerst een groot taboe; het is 'not done'. Wel zeggen we zonder erbij na te denken: "Je bent om op te vreten". Sommige zeggen dat je daarmee onbewust raakt aan onze diepste zielenroerselen. Wie weet. Aan de andere kant is kanibalisme in de natuur dikwijls de gewoonste zaak van de wereld om te overleven. En niet alleen in het dierenrijk. In Nieuw Guinea komt/kwam kanibalisme schijnbaar voor omdat de oorspronkelijke bewoners het zich niet konden veroorloven om een dergelijke rijke proteïnebron links te laten liggen. Ondanks ons idee dat de jungle daar vol sappig wild zitten schijnt dat echter helemaal niet het geval te zijn. De moraal wordt dan onder die omstandigheden al snel anders. Het behoud van de soort. Om inteelt te voorkomen was het verder ook wel handig om af en toe, mede om die reden, een ander dorpje te overvallen, de vrouwtjes bij je stam in te lijven en de mannen op te peuzelen. Zo snijdt het mes dus aan twee kanten..... Laten we maar niet te snel oordelen over dat soort zaken, want het is zeer de vraag wat je zelf zou doen in een extreme overlevingssituatie. William Harcourt had kennelijk daarover ook zo zijn twijfels lijkt mij. Succes met de rest van de vertaling!
Ferry
-
Theo Horsten (R.I.P.)
Ja, dat is exact de vraag die wordt gesteld: wat zou je zelf hebben gedaan? en de vraag - of liever de constatering - dat de wet niet voorziet in dat soort gevallen en daar ook nooit in kán voorzien. Dat had William Harcourt in 1884 ook al door en koos mijns inziens de juiste weg. Schuldig verklaren en veroordelen, maar de straf niet ten uitvoer leggen.
Ik ben een voorstander van de mogelijkheid van euthanasie, maar ik ben het er hartgrondig mee eens dat het altijd in het Wetboek van Strafrecht moet blijven. Het mag niet "gewoon" worden, net zomin als het gewoon mag worden dat je elkaar in noodgevallen dan maar opvreet.
My Old Man and the Sea is een prima boek en die titel vond ik ook uitstekend gekozen. het gaat over een vader en een zoon die samen in een doodgewoon zeiljachtje vanuit ergens in New England, eerst via het Panamakanaal gaan en later rond Kaap Hoorn weer terug. Ze schrijven telkens om beurten een hoofdstuk. Het is een mooi "zeilverhaal" maar daarbij ook een mooi verhaal over hoe die twee elkaar dan pas goed leren kennen. Het is een prima boek en ik had er een prima vertaling van gemaakt. tot de persklaarmaker die van toeten noch blazen wist mijn "fouten" ging corrigeren. Ik had ze bezworen om me het mansucript nog een keer te laten lezen nadat de persklaarmaker ermee klaar was en dat hadden ze ook beloofd, maar mooi niet gedaan. Het werd een ramp. Niet voor de doorsneelezer, wel voor mensen die van wanten weten.
Ze vroegen mij om een titel en ik zei: Met die ouwe naar zee, waarbij ik "die ouwe" bedoelde in de betekenis die wij daar op een schip aan geven, bedoelde.
Ze maakten ervan: Een vader, een zoon en de zee waarop ik zei dat ik het een prachtige titel vond voor de volgende Nederlandse bijdrage aan het Eurovisie Songvestival omdat we daar toch ook nooit wat winnen. Dat vonden ze niet aardig van me.
Maar het is een goed boek, dat wel. In het Engels, dan. het verkocht in het Nederlands prima en is later in een goedkope tweede druk verschenen. Als je het eens ergens tegenkomt, moet je het maar eens lezen, maar mij de fouten dan niet aanrekenen, alsjeblieft!
Ik ben een voorstander van de mogelijkheid van euthanasie, maar ik ben het er hartgrondig mee eens dat het altijd in het Wetboek van Strafrecht moet blijven. Het mag niet "gewoon" worden, net zomin als het gewoon mag worden dat je elkaar in noodgevallen dan maar opvreet.
My Old Man and the Sea is een prima boek en die titel vond ik ook uitstekend gekozen. het gaat over een vader en een zoon die samen in een doodgewoon zeiljachtje vanuit ergens in New England, eerst via het Panamakanaal gaan en later rond Kaap Hoorn weer terug. Ze schrijven telkens om beurten een hoofdstuk. Het is een mooi "zeilverhaal" maar daarbij ook een mooi verhaal over hoe die twee elkaar dan pas goed leren kennen. Het is een prima boek en ik had er een prima vertaling van gemaakt. tot de persklaarmaker die van toeten noch blazen wist mijn "fouten" ging corrigeren. Ik had ze bezworen om me het mansucript nog een keer te laten lezen nadat de persklaarmaker ermee klaar was en dat hadden ze ook beloofd, maar mooi niet gedaan. Het werd een ramp. Niet voor de doorsneelezer, wel voor mensen die van wanten weten.
Ze vroegen mij om een titel en ik zei: Met die ouwe naar zee, waarbij ik "die ouwe" bedoelde in de betekenis die wij daar op een schip aan geven, bedoelde.
Ze maakten ervan: Een vader, een zoon en de zee waarop ik zei dat ik het een prachtige titel vond voor de volgende Nederlandse bijdrage aan het Eurovisie Songvestival omdat we daar toch ook nooit wat winnen. Dat vonden ze niet aardig van me.
Maar het is een goed boek, dat wel. In het Engels, dan. het verkocht in het Nederlands prima en is later in een goedkope tweede druk verschenen. Als je het eens ergens tegenkomt, moet je het maar eens lezen, maar mij de fouten dan niet aanrekenen, alsjeblieft!
-
Theo Horsten (R.I.P.)
Het verhaal wordt nog spannender...
Vandaag zat de Duitse versie bij de post. Die van die uitgever die zelf zo'n ervaren zeeman is en geen aanmerkingen op het verhaal had. Alleen op de locatie, die was verkeerd, had hij gezegd. Dat was het enige wat overeenkwam met mijn aanmerkingen. Maar daar hadden ze dus iets op gevonden; ze hadden de route zodanig veranderd dat het wel bereslecht weer kon zijn en je poten er in juli wel af konden vriezen.
Dus ik, nieuwsgierig en vooral leergierig als ik ben, want ik heb de wijsheid ook niet in pacht, gelijk al op het postkantoor aan het bladeren want ik weet natuurlijk precies waar ik moet zoeken en ja hoor, daar had ik het! De verandering van die ervaren Duitse zeeman die ook wel had begrepen dat je poten er onmogelijk af kunnen vriezen op 24°28' Zuid en 27°22' West, "not quite a thousand miles east of Rio de Janeiro - 990 miles, to be exact," een zeegebied waar het nooit hard waait en de temperatuur van het zeewater - en de lucht - in die tijd zo tussen de 22 en 25 graden Celcius is.
Inderdaad: ze hadden die positie veranderd. In de Duitse versie is het geworden: 7°44' Zuid en 25°10' West, "etwa tausendfünfhundert Meilen nordöstlich von Rio de Janeiro."
In de tropen.
In de doldrums.
Dáár vriezen je Duitse zweetvoeten eraf.
Zo kan een simpele Hollandse jongen met een middenstandsdiploma toch nog heel wat leren van een ervaren Duitse zeeman, nietwaar? Die mof dacht: als het niet koud genoeg is, dan moet je om de noord, want als ik vanuit Hamburg om de noord ga, immer gerade aus, dan wordt het immer kälter und immer kälter, dus dat zal op de Zuid-Atlantische Oceaan al niet anders zijn.
Ik geef het op. Vind je het gek?
Enfin, ik heb er een mooi Duits boek aan overgehouden en nog wel gesigneerd door de schrijver. In een Duitse bespreking wordt het vergeleken met Moby Dick.
Vergeef het hen, Heer, want zij weten niet wat ze doen.
.
Dus ik, nieuwsgierig en vooral leergierig als ik ben, want ik heb de wijsheid ook niet in pacht, gelijk al op het postkantoor aan het bladeren want ik weet natuurlijk precies waar ik moet zoeken en ja hoor, daar had ik het! De verandering van die ervaren Duitse zeeman die ook wel had begrepen dat je poten er onmogelijk af kunnen vriezen op 24°28' Zuid en 27°22' West, "not quite a thousand miles east of Rio de Janeiro - 990 miles, to be exact," een zeegebied waar het nooit hard waait en de temperatuur van het zeewater - en de lucht - in die tijd zo tussen de 22 en 25 graden Celcius is.
Inderdaad: ze hadden die positie veranderd. In de Duitse versie is het geworden: 7°44' Zuid en 25°10' West, "etwa tausendfünfhundert Meilen nordöstlich von Rio de Janeiro."
In de tropen.
In de doldrums.
Dáár vriezen je Duitse zweetvoeten eraf.
Zo kan een simpele Hollandse jongen met een middenstandsdiploma toch nog heel wat leren van een ervaren Duitse zeeman, nietwaar? Die mof dacht: als het niet koud genoeg is, dan moet je om de noord, want als ik vanuit Hamburg om de noord ga, immer gerade aus, dan wordt het immer kälter und immer kälter, dus dat zal op de Zuid-Atlantische Oceaan al niet anders zijn.
Ik geef het op. Vind je het gek?
Enfin, ik heb er een mooi Duits boek aan overgehouden en nog wel gesigneerd door de schrijver. In een Duitse bespreking wordt het vergeleken met Moby Dick.
Vergeef het hen, Heer, want zij weten niet wat ze doen.
.
groeten, Klaas-
ferryvaneeuwen
- Berichten: 2676
- Lid geworden op: 25 nov 2004 22:59
- Locatie: Krimpen a/d IJssel
- Contacteer:
Duitse vertaling
Hallo Theo,
Wat blijft er nog over van de vroegere 'Deutsche Gründlichkeit'? Met een vaarbewijsje I weet je al beter......
Ferry
Wat blijft er nog over van de vroegere 'Deutsche Gründlichkeit'? Met een vaarbewijsje I weet je al beter......
Ferry
-
Theo Horsten (R.I.P.)
Ik kom hier nog weer eens op terug omdat ik al heel lang een vraag heb die bij dit spannende verhaal past en die, nu we een rechtstreekse link met de Prins Hendrikstichting hebben, mogelijk eindelijk eens kan worden beantwoord.
Ter inleiding het volgende.
Veertien dagen geleden schreef ik:
Aardig is overigens dat het in 1884 om een zaak tegen kapitein Tom Dudley ging en dat de eerste voornaam van de schrijver van het boek dat ik nu vertaal Dudley is. Wie weet kwam hij al Googelend op zijn eigen naam op dit waargebeurde verhaal terecht en kreeg zodoende het idee voor dat boek. Hij had het beter niet kunnen doen.
Maar dat gebeurde dus in 1884: Dudley en Stephens en ook de matroos Brooks, vraten de lichtmatroos Parker op en overleefden zo de ramp.
De illustraties uit die tijd zijn best aardig. Allereerst een (bijgewerkte) foto van Tom Dudley:
Ik heb problemen met mijn scanner, vandaar dat ik me moest behelpen met het nemen van foto's.
Fraaie gravures van hun bootje van maar 13 voet lang en nog lek ook. Je kunt duidelijkzien dat de schrijvers en tekenaars van wanten wisten, anders hadden ze dat zeeanker nooit zo mooi weergegeven.
En dan een prachtige illustratie uit de Illustrated Police News waarop te zien is hoe het bloed van de arme Parker wordt afgetapt waarna hij aan repen wordt gesneden.
Kom ik dan eindelijk waar ik wezen wilde. Het boek heet The Custom of the Sea wat je zou moeten vertalen met: "Zo gaat dat op zee!".
Zo'n dikke vijftig jaar geleden declameerde mijn grootvader soms een heel lang gedicht waarvan ik de herkomst nooit heb kunnen achterhalen. Hij had het niet op papier staan, maar deed dat zo uit zijn blote hoofd. Later, toen hij al lang was overleden, heb ik eens geprobeerd om het zelf vanuit mijn geheugen op te schrijven, maar helemaal is dat nooit gelukt.
Mijn grootvader was van 1877, dus die was zeven jaar oud toen dat met Dudley en Stephens gebeurde. Het moet ook lang daarna nog in het nieuws zijn geweest en ik twijfel er niet aan of dat gedicht was daarop gebaseerd.
Het begon met een inleiding, ongeveer als volgt:
Het vreemde verhaal dat ik u nu ga vertellen,
is de geschiedenis van vier varensgezellen.
Het is droevig het is maar dat u het weet,
hou dus bij voorbaat uw zakdoek gereed.
En dan het gedicht zelf:
Stel u voor"¦
Een zee zonder eind of begin
en daarop een boot met vier mannen erin
die vier dagen lang op de baren reeds dobberen
met om hun heen niets dan haaien die hen op willen slobberen.
Het is u, met uw vlugge verstand, nu reeds helder:
hun schip dat leed schipbreuk en ging naar de kelder,
maar zij waren tijdig in het bootje gestapt
en zo aan het noodlot nog juist ontsnapt.
Daar dreven ze dan, zonder één hapje eten,
want dat waren ze in de consternatie totaal vergeten.
Alleen een vat water was medegenomen,
zodat ze van dorst niet om zouden komen.
Zo dreven ze daar: Jan, Japik, Krelis en Piet
en keken en tuurden in het eindeloos verschiet
of een schip tot hun redding op kwam dagen,
want honger begon aan hun magen te knagen.
En nu komt het:
De zevende dag sprak de volmatroos Piet:
Zeg mannen, zo gaat het toch langer niet.
We hebben nu al zonder bakken of stoven
de zolen van onze schoenen gekloven
Nu is het bij een schipbreuk gebruik, moet je weten
dat de een door de ander wordt opgevreten.
We maken dus van een papiertje vier lootjes
en wie het lot treft, die hakken we aan mootjes.
Daar heb je dus dat "Custom of the Sea".
Komt dan eindelijk mijn vraag: Wie van de geachte leden kent de volledige tekst van dit fraaie gedicht?
Het is nog veel en veel langer. Ik twijfel er eigenlijk niet aan of in de Prins Hendrikstichting zit iemand die het zo uit zijn blote hoofd kan opzeggen en mogelijk opschrijven. Daarom maak ik graag gebruik van onze directe link met de PH stichting om deze vraag voor te leggen.
.
Ter inleiding het volgende.
Veertien dagen geleden schreef ik:
Al zoekend stuitte ik op een boek dat in 1999 verscheen en waarin de Engelse journalist Neil Hanson deze zaak aan de hand van de officiële verslagen en krantenartikelen nog eens haarfijn uit de doeken doet. Ik heb het snel bsteld en vandaag zat het bij de post. Dat is andere koek dan dat onzinverhaal wat ik aan het vertalen ben.Uit de zeevaart zijn twee beroemde zaken bekend: United States versus Holmes uit 1842 en The Queen versus Dudley & Stephens uit 1884.
In de zaak tegen Dudley en Stephens gaat het om het zinken van het Australische jacht Mignonette. Vier man komen in een boot terecht: kapitein Thomas Dudley, stuurman Edwin Stephens, volmatroos Edwin Brooks en lichtmatroos Richard Parker. De enige proviand die ze hebben bestaat uit twee blikken rapen. Verder zien ze kans een schildpad te vangen.
Na 19 dagen stelt kapitein Dudley een loterij voor waarbij iemand moet worden aangewezen die door de anderen wordt opgegeten. Matroos Brooks zegt nee en stuurman Stephens weifelt. In een onderonsje zegt Dudley tegen Stephens dat de jonge Parker zo zwak en ziek is dat hij toch dood zal gaan en bovendien heeft hij geen familie, dus waarom zouden ze nog langer wachten? Daarop doodt kapitein Dudley de jongen en alle drie eten ze van het lichaam. In vier dagen peuzelen ze ongeveer de helft van Parker op, maar dan worden ze gered door het Duitse zeilschip Moctezuma dat de drie overlevenden in Falmouth aan land zet. Ze worden alle drie gearresteerd op verdenking van moord.
Minister van Binnenlandse Zaken William Harcourt geeft opdracht ze te vervolgen en ze worden ter dood veroordeeld. Dan is het diezelfde Harcourt die koningin Victoria adviseert om ze gratie te verlenen. Dat gebeurt en ze komen vrij. Harcourt wilde dus dat er recht wordt gedaan, maar weet ook dat de normale wetten in een dergelijk geval eigenlijk niet van toepassing kunnen zijn. Anderzijds kun je niet beginnen aan het maken van uitzonderingen want dan is het hek van de dam en wordt alles op den duur een uitzondering. Dus: een veroordeling en vervolgens gratie.
Aardig is overigens dat het in 1884 om een zaak tegen kapitein Tom Dudley ging en dat de eerste voornaam van de schrijver van het boek dat ik nu vertaal Dudley is. Wie weet kwam hij al Googelend op zijn eigen naam op dit waargebeurde verhaal terecht en kreeg zodoende het idee voor dat boek. Hij had het beter niet kunnen doen.
Maar dat gebeurde dus in 1884: Dudley en Stephens en ook de matroos Brooks, vraten de lichtmatroos Parker op en overleefden zo de ramp.
De illustraties uit die tijd zijn best aardig. Allereerst een (bijgewerkte) foto van Tom Dudley:
Ik heb problemen met mijn scanner, vandaar dat ik me moest behelpen met het nemen van foto's.
Fraaie gravures van hun bootje van maar 13 voet lang en nog lek ook. Je kunt duidelijkzien dat de schrijvers en tekenaars van wanten wisten, anders hadden ze dat zeeanker nooit zo mooi weergegeven.
En dan een prachtige illustratie uit de Illustrated Police News waarop te zien is hoe het bloed van de arme Parker wordt afgetapt waarna hij aan repen wordt gesneden.
Kom ik dan eindelijk waar ik wezen wilde. Het boek heet The Custom of the Sea wat je zou moeten vertalen met: "Zo gaat dat op zee!".
Zo'n dikke vijftig jaar geleden declameerde mijn grootvader soms een heel lang gedicht waarvan ik de herkomst nooit heb kunnen achterhalen. Hij had het niet op papier staan, maar deed dat zo uit zijn blote hoofd. Later, toen hij al lang was overleden, heb ik eens geprobeerd om het zelf vanuit mijn geheugen op te schrijven, maar helemaal is dat nooit gelukt.
Mijn grootvader was van 1877, dus die was zeven jaar oud toen dat met Dudley en Stephens gebeurde. Het moet ook lang daarna nog in het nieuws zijn geweest en ik twijfel er niet aan of dat gedicht was daarop gebaseerd.
Het begon met een inleiding, ongeveer als volgt:
Het vreemde verhaal dat ik u nu ga vertellen,
is de geschiedenis van vier varensgezellen.
Het is droevig het is maar dat u het weet,
hou dus bij voorbaat uw zakdoek gereed.
En dan het gedicht zelf:
Stel u voor"¦
Een zee zonder eind of begin
en daarop een boot met vier mannen erin
die vier dagen lang op de baren reeds dobberen
met om hun heen niets dan haaien die hen op willen slobberen.
Het is u, met uw vlugge verstand, nu reeds helder:
hun schip dat leed schipbreuk en ging naar de kelder,
maar zij waren tijdig in het bootje gestapt
en zo aan het noodlot nog juist ontsnapt.
Daar dreven ze dan, zonder één hapje eten,
want dat waren ze in de consternatie totaal vergeten.
Alleen een vat water was medegenomen,
zodat ze van dorst niet om zouden komen.
Zo dreven ze daar: Jan, Japik, Krelis en Piet
en keken en tuurden in het eindeloos verschiet
of een schip tot hun redding op kwam dagen,
want honger begon aan hun magen te knagen.
En nu komt het:
De zevende dag sprak de volmatroos Piet:
Zeg mannen, zo gaat het toch langer niet.
We hebben nu al zonder bakken of stoven
de zolen van onze schoenen gekloven
Nu is het bij een schipbreuk gebruik, moet je weten
dat de een door de ander wordt opgevreten.
We maken dus van een papiertje vier lootjes
en wie het lot treft, die hakken we aan mootjes.
Daar heb je dus dat "Custom of the Sea".
Komt dan eindelijk mijn vraag: Wie van de geachte leden kent de volledige tekst van dit fraaie gedicht?
Het is nog veel en veel langer. Ik twijfel er eigenlijk niet aan of in de Prins Hendrikstichting zit iemand die het zo uit zijn blote hoofd kan opzeggen en mogelijk opschrijven. Daarom maak ik graag gebruik van onze directe link met de PH stichting om deze vraag voor te leggen.
.
-
Jos Komen (R.I.P)
Hallo Theo,
Ik heb grote bewondering voor je grootvader, dat hij dit gedicht zo mooi uit het blote hoofd declameerde, daar zat je als knaapje ongetwijfeld ademloos naar te luisteren.
Tja, toen was geluk nog heel gewoon.
Zo te lezen heb je het nog heel goed in je interne geheugen zitten.
Ik ben ook benieuwd of dit hele gedicht ooit boven water zal komen.
En Custom of the Sea, ik zal het boek op mijn verlanglijstje zetten.
All the best
Jos
Ik heb grote bewondering voor je grootvader, dat hij dit gedicht zo mooi uit het blote hoofd declameerde, daar zat je als knaapje ongetwijfeld ademloos naar te luisteren.
Tja, toen was geluk nog heel gewoon.
Zo te lezen heb je het nog heel goed in je interne geheugen zitten.
Ik ben ook benieuwd of dit hele gedicht ooit boven water zal komen.
En Custom of the Sea, ik zal het boek op mijn verlanglijstje zetten.
All the best
Jos
-
Jos Komen (R.I.P)
Tja Bert,
Misschien heb ik te lang op Grunnigers gevaren.
We lagen met de "Vanessa" op een mooie zaterdag in een Franse haven en toen gooiden de boeren uit protest de aardappeloogst op straat.
Daar gingen mijn stapplannen, zelfs het klaverjassen ging de mist in!!
Van Jan Luursema moest de hele bemanning met zakken de wal op om eerpell'n te gaan raap'n.
Allemaal twee volle zakk'n stuurman!'
Maar die protesterende Franse boeren waren niet op hun achterhoofd gevallen, want ze waren niet te vreet'n.
Van die glazige waterige eereppels, je kon er echt helemaal niets mee.
Alleen geschikt voor visvoer.
Maar gelukkig hadden we genoeg bruune boon'n aan boord. :D
All the best
Jos
Misschien heb ik te lang op Grunnigers gevaren.
We lagen met de "Vanessa" op een mooie zaterdag in een Franse haven en toen gooiden de boeren uit protest de aardappeloogst op straat.
Daar gingen mijn stapplannen, zelfs het klaverjassen ging de mist in!!
Van Jan Luursema moest de hele bemanning met zakken de wal op om eerpell'n te gaan raap'n.
Allemaal twee volle zakk'n stuurman!'
Maar die protesterende Franse boeren waren niet op hun achterhoofd gevallen, want ze waren niet te vreet'n.
Van die glazige waterige eereppels, je kon er echt helemaal niets mee.
Alleen geschikt voor visvoer.
Maar gelukkig hadden we genoeg bruune boon'n aan boord. :D
All the best
Jos