Radiohutten en wat er zo bij hoorde
-
Bob R.I.P.
- Berichten: 3142
- Lid geworden op: 19 sep 2008 18:00
- Locatie: Langedijk
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
Een gedegen stukje werk Louis. Ik zat meteen weer in de schoolbanken op de Keizersgracht en Foeliedwarsstraat. Zo uitgebreid kregen we het niet.
Zou het dwarsliggen van de PTT geweest zijn dat er zo weinig sprieten op Nederlandse schepen waren. Ik herinner me dat de Noren er al veel eerder mee waren uitgerust.
Op de Cinulia ging in het Manchester Shipping Canal de masten ingekort. De hoofdantenne ging dan ook plat evenals alle andere antennes die aan de knikstag hingen. Dit type schepen (C-type van de Shell) waren nou juist de schepen die een spriet moesten hebben.
Of zou het kunnen zijn dat op de Gristelijke Nederlandse koopvaardij de zenders over het algemeen zwak (TDE 125 watt, MT250 etc) waren, zodat een hoge lange antenne het meeste rendement gaf?
mvg
Bob
Zou het dwarsliggen van de PTT geweest zijn dat er zo weinig sprieten op Nederlandse schepen waren. Ik herinner me dat de Noren er al veel eerder mee waren uitgerust.
Op de Cinulia ging in het Manchester Shipping Canal de masten ingekort. De hoofdantenne ging dan ook plat evenals alle andere antennes die aan de knikstag hingen. Dit type schepen (C-type van de Shell) waren nou juist de schepen die een spriet moesten hebben.
Of zou het kunnen zijn dat op de Gristelijke Nederlandse koopvaardij de zenders over het algemeen zwak (TDE 125 watt, MT250 etc) waren, zodat een hoge lange antenne het meeste rendement gaf?
mvg
Bob
't Leven is niet altoid roist met krente, 't is ok welders gortepap die skift is.
Echte DX met 1,4 W. Een zelfbouwtransitorzendertje.
Echte DX met 1.4 W
Een zelfbouw transistorzendertje door Coen Bulte, PA3ARR
Zelfbouw is niet dood. Met betrekkelijk eenvoudige middelen is men nog steeds instaat een QRP-zender te maken.
Het volgende verhaal werd ons toegezonden door Coen Bulte, PA3ARR.
Het gebruikte zendertje was een eigen bouwsel van de 14 MHz-versie van de "universal QRP transmitter" uit
"Solid State Design" van W7ZOI met mijn modificaties:
1. Een condensator over het xtal voor enige variatie tussen de xtal freq van 14060 kHz en 14050 kHz.
2. Er wordt gesleuteld in de PA ipv in de oscillator om de chirp weg te nemen.
De PA transistor 2N3553 levert 1.4 W. Het geheel werd gemonteerd in een aluminium doosje van 6 x 3.5 x 3 cm,
waarbij compactheid voorrang kreeg boven netheid.
Via een BNC-coax adapter connector aan de coax naar de 3 ele-yagi (op een 12 m gevel-kantelmast van eigen ontwerp).
Resultaten
CW-QSO's werden gemaakt op 14056 kHz met o.a.:
1. PA3ERE/MM Hans van den Toorn,
R/O op ms Nedlloyd Hoorn in de Atl.oceaan bij Walvisbaai (569)
2. PA0BRN/MM Joop Bruin,
R/O op ms Nedlloyd Kingston/ PGDG in de Indische = Oceaan ten Z van Kaapstad (579)
ZL2AYJ Andy Visser
te Upperhutt bij Wellington via het lange pad.(559)
3. VK3DGC Ted Struys
te Mt Eliza bij Melbourne, via het lange pad (23000 km).(579)
Wat mij het meest verwonderde waren de goede rapporten.
De verbindingen werden gemaakt op een volgens de propagatieverwachtingen gunstig tijdstip.
http://hamradio.nikhef.nl/tech/propagatie/forecast.htm
Coen Bulte, PA3ARR
Een zelfbouw transistorzendertje door Coen Bulte, PA3ARR
Zelfbouw is niet dood. Met betrekkelijk eenvoudige middelen is men nog steeds instaat een QRP-zender te maken.
Het volgende verhaal werd ons toegezonden door Coen Bulte, PA3ARR.
Het gebruikte zendertje was een eigen bouwsel van de 14 MHz-versie van de "universal QRP transmitter" uit
"Solid State Design" van W7ZOI met mijn modificaties:
1. Een condensator over het xtal voor enige variatie tussen de xtal freq van 14060 kHz en 14050 kHz.
2. Er wordt gesleuteld in de PA ipv in de oscillator om de chirp weg te nemen.
De PA transistor 2N3553 levert 1.4 W. Het geheel werd gemonteerd in een aluminium doosje van 6 x 3.5 x 3 cm,
waarbij compactheid voorrang kreeg boven netheid.
Via een BNC-coax adapter connector aan de coax naar de 3 ele-yagi (op een 12 m gevel-kantelmast van eigen ontwerp).
- (de verbeteringen zijn in het schema zichtbaar).jpg (140.81 KiB) 1786 keer bekeken
CW-QSO's werden gemaakt op 14056 kHz met o.a.:
1. PA3ERE/MM Hans van den Toorn,
R/O op ms Nedlloyd Hoorn in de Atl.oceaan bij Walvisbaai (569)
2. PA0BRN/MM Joop Bruin,
R/O op ms Nedlloyd Kingston/ PGDG in de Indische = Oceaan ten Z van Kaapstad (579)
ZL2AYJ Andy Visser
te Upperhutt bij Wellington via het lange pad.(559)
3. VK3DGC Ted Struys
te Mt Eliza bij Melbourne, via het lange pad (23000 km).(579)
Wat mij het meest verwonderde waren de goede rapporten.
De verbindingen werden gemaakt op een volgens de propagatieverwachtingen gunstig tijdstip.
http://hamradio.nikhef.nl/tech/propagatie/forecast.htm
Coen Bulte, PA3ARR
-
ferryvaneeuwen
- Berichten: 2676
- Lid geworden op: 25 nov 2004 22:59
- Locatie: Krimpen a/d IJssel
- Contacteer:
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
De onderstaande quote komt van mijn web site en kortheidshalve 'plak' ik dit hieronder. Het beschrijft het proces volgens welke het antenneplan en de opstelling van de radar antennes werd opgesteld.
Toen pas werd de tijd rijp voor de zelfdragende mastantennes zoals de MAS-140 van Dieckmann & Klapper die meestal op het topdeck gemonteerd werd. Deze werden afgespannen op de STP2500 van D&K. Deze invoerisolator met een lengte van 2.5 meter had een kruipweg van dezelfde lengte voor het HF zendsignaal. Een grote verbetering ten opzichte van de simpele porceleinen doorvoerisolatoren met slechts een geringe kruipweg. Ik heb ooit veelvuldig met een emmertje zoet water die dingen staan af te soppen om het zout te verwijderen dat een halve kortsluiting voor dit signaal betekende. Daarna kwam er weer even net genoeg signaal uit om met PCH een verbinding te maken. De MAS-140 antennes van Dieckmann & Klapper waren niet bepaald goedkoop maar door het voorkomen van herhaald overwerk voor het neerhalen en ophijsen van de antennes was ROI-periode behoorlijk kort. En als een reder dat eenmaal weet dan is het daarna nooit meer een punt.
Nog even de vraag over het parallelschakelen van twee antennes. Dat levert een bijna tweemaal hogere stralingsweerstand op dan met één zo'n antenne. Ik praat nu uitsluitend om de middengolf en de vereiste 50 microV/meter op 500 khz (Solas eis). De KG heeft niet direct baat van dergelijke constructies. Die verbetering heeft onder andere te maken met de zogenaamde dakcapaciteit van de antenne die bij naar verhouding korte zendantennes van belang is en tweemaal groter wordt in dit geval. Op echt oude schepen zag je soms wel 8 of 9 antenne zo parallel staan. Op kleine schepen zoals sommige slepers werden dit soort antennes ook wel toegepast. Een staande golf verhouden (SWR) is bij deze antennes niet aan de orde. Dat komt alleen voor bij aangepaste zenders en antennes. Hierbij is de zender via een coaxkabel met de antenne verbonden. Door misaanpassing door bijvoorbeeld de antenne onstaat er een slechte staande golf verhouding op de coax waardoor een deel van de output van de zender weer als het ware teruggekaatst richting zender. Deze energie gaat niet de lucht in en is dan verloren. Een SWR van 1:1 wordt daarom altijd nagestreefd.
Ferry
Er werd zeker niet zo maar iets gerommeld maar het was dikwijls werken met de - soms beperkte - mogelijkheden die voor handen waren en de financiële afweging. Vooral het radiogebeuren was in de ogen van veel reders een noodzakelijk kwaad, niet zozeer voor de opvarenden! Op de schepen zoals Bob de Cinulia noemt waren nog een voor- en achtermast aanwezig. Daartussen werd de hoofdantenne afgespannen. Het werd dan een omgekeerd L- of een T-antenne. Met dit type antenne was helemaal niets mis mee, althans op middengolf. Later kregen we de schepen zonder voor- en achtermast en met bijvoorbeeld de Stuelcke-masten. Daarop was moeilijk iets vast te spannen en langzamerhand begonnen ook de kosten van het neerlaten van de draadantennes bij aankomst en het weer omhooghijsen ervan bij vertrek zwaar mee te tellen bij de rederijen. Dikwijls moesten deze werkzaamheden ook nog in overtime gedaan worden en dan werd het inderdaad een vrij prijzige exercitie.The building of a ship starts with making a general drawing according to the owners' wishes. After many discussions the design is finalised and detailed drawing of every part of the ship are made. These drawings are necessary for the actual shipyard builders to construct the vessel exactly as specified. An interesting and difficult process which requires a lot of coordination during the building phase. In the final drawing state we received two copies of the General Plan and the lay outs of the radio room and wheelhouse. The latter for planning the installation of the radar indicators, echo sounding equipment and others if ordered with us. In the New Building Department of Radio Holland Rotterdam, in which I worked, the draughtsman and I added in the General Plan the radio receiving and transmitting aerials, the radar antenna in the mast on top of the wheelhouse and all other aerials which were part of our supplied equipment. We also indicated the location of the echo sounder's transducer in the bottom of the ship. We also sent all required detailed cable plans to the company who was appointed to carry out the cabling work. The shipyard translated our drawings into shipyard drawings with which the shipyard builders could work and sent it back to us for approval. This was tricky for if anything was found to be wrong later on the yard would claim the extra work to us. A real cliff hanger, as such costs could run up very high.
Toen pas werd de tijd rijp voor de zelfdragende mastantennes zoals de MAS-140 van Dieckmann & Klapper die meestal op het topdeck gemonteerd werd. Deze werden afgespannen op de STP2500 van D&K. Deze invoerisolator met een lengte van 2.5 meter had een kruipweg van dezelfde lengte voor het HF zendsignaal. Een grote verbetering ten opzichte van de simpele porceleinen doorvoerisolatoren met slechts een geringe kruipweg. Ik heb ooit veelvuldig met een emmertje zoet water die dingen staan af te soppen om het zout te verwijderen dat een halve kortsluiting voor dit signaal betekende. Daarna kwam er weer even net genoeg signaal uit om met PCH een verbinding te maken. De MAS-140 antennes van Dieckmann & Klapper waren niet bepaald goedkoop maar door het voorkomen van herhaald overwerk voor het neerhalen en ophijsen van de antennes was ROI-periode behoorlijk kort. En als een reder dat eenmaal weet dan is het daarna nooit meer een punt.
Nog even de vraag over het parallelschakelen van twee antennes. Dat levert een bijna tweemaal hogere stralingsweerstand op dan met één zo'n antenne. Ik praat nu uitsluitend om de middengolf en de vereiste 50 microV/meter op 500 khz (Solas eis). De KG heeft niet direct baat van dergelijke constructies. Die verbetering heeft onder andere te maken met de zogenaamde dakcapaciteit van de antenne die bij naar verhouding korte zendantennes van belang is en tweemaal groter wordt in dit geval. Op echt oude schepen zag je soms wel 8 of 9 antenne zo parallel staan. Op kleine schepen zoals sommige slepers werden dit soort antennes ook wel toegepast. Een staande golf verhouden (SWR) is bij deze antennes niet aan de orde. Dat komt alleen voor bij aangepaste zenders en antennes. Hierbij is de zender via een coaxkabel met de antenne verbonden. Door misaanpassing door bijvoorbeeld de antenne onstaat er een slechte staande golf verhouding op de coax waardoor een deel van de output van de zender weer als het ware teruggekaatst richting zender. Deze energie gaat niet de lucht in en is dan verloren. Een SWR van 1:1 wordt daarom altijd nagestreefd.
Ferry
-
Bob R.I.P.
- Berichten: 3142
- Lid geworden op: 19 sep 2008 18:00
- Locatie: Langedijk
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
Zout op de isolatoren was niet alleen voorbehouden voor de schepen. Ik heb een tijdje op een Decca station gewerkt in Heiloo, pakweg 8 km van zee. Als het een tijdje hard gewaaid had zonder regen dan lag er een laagje zout op de islatoren. Dit waren porseleinen buizen van ongeveer 1 meter lang, zonder ribbels. Dus een relatieve korte kruipweg. Als het dan begon te regenen en natuurlijk altijd zachtjes, vlogen de zekeringen van de eindtrappen om je oren. Het was dan echt knokken om de zender in de lucht te houden. Als het mij gebeurde dan verminderde ik het vermogen tot nog 1 PA van de 8 PA's die normaal bij stonden. Een antennestroom van 1 ampere was genoeg om de zaak gelockt te houden. Naarmate het zout verdween werden er meer PA's bijgezet.
Hierna controleren welke buizen (807) de geest hadden gegeven.
mvg
Bob
Hierna controleren welke buizen (807) de geest hadden gegeven.
mvg
Bob
't Leven is niet altoid roist met krente, 't is ok welders gortepap die skift is.
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
@Ferry;
je zult altijd moeten streven naar een staande golf op de antenne, dit betekent namelijk dat de antenne in resonantie is en maximaal afstraalt. Je hebt altijd aanpassing tussen de zender eindtrap en de antenne, het zijn immers twee resonantie kringen met een bepaalde impedantie, en je zou niet willen dat de verbinding tussen die twee kringen als stralingselement (antenne) mee gaat doen.
je zult altijd moeten streven naar een staande golf op de antenne, dit betekent namelijk dat de antenne in resonantie is en maximaal afstraalt. Je hebt altijd aanpassing tussen de zender eindtrap en de antenne, het zijn immers twee resonantie kringen met een bepaalde impedantie, en je zou niet willen dat de verbinding tussen die twee kringen als stralingselement (antenne) mee gaat doen.
-
Hans van den Toorn
Re: Echte DX met 1,4 W. Een zelfbouwtransitorzendertje.
Kan me dit nog goed herinneren, ik vond het knap opzienbarend want Coen was met z'n 1,5 watt net zo hard als PCH.Vaerderij schreef:Echte DX met 1.4 W
Een zelfbouw transistorzendertje door Coen Bulte, PA3ARR
CW-QSO's werden gemaakt op 14056 kHz met o.a.:
1. PA3ERE/MM Hans van den Toorn,
R/O op ms Nedlloyd Hoorn in de Atl.oceaan bij Walvisbaai (569)
2. PA0BRN/MM Joop Bruin,
R/O op ms Nedlloyd Kingston/ PGDG in de Indische = Oceaan ten Z van Kaapstad (579)
ZL2AYJ Andy Visser
te Upperhutt bij Wellington via het lange pad.(559)
3. VK3DGC Ted Struys
te Mt Eliza bij Melbourne, via het lange pad (23000 km).(579)
Wat mij het meest verwonderde waren de goede rapporten.
Coen Bulte, PA3ARR
Wel dient er bij vermeld te worden dat Coen een prima werkende 3 elements Yagi gebruikte.
En Ferry ik gebruikte de door jou net genoemde MAS 140 van Klapper & Dieckmann.
73
-
Hans van den Toorn
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
Bob schreef:Zout op de isolatoren .....
mvg
Bob
Ja en dan in combinatie met zo'n fijne Marconi Oceanspan IV.
Het kreng bleef trippen.
73
-
louis holleman
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
Kijk, heel interessant allemaal. In de jaren 70 (73, 74 om precies te zijn) draaide ik met door Philips gebouwde A3J/FSK zenders in NAM-container-2, Ferry weet er wel van. Die dingen draaiden 24/u per dag steady op een TOR verbinding in de 3 MHz. Output was 300W pep, en volgens de SWR meter die ik eraan hing ketste er 275W van terug. Ofwel de arme eindbuisjes stonden 575 W te dissiperen waar ze niet echt voor berekend waren. Elk jaar een nieuw setje erin dus. Hoe dan ook, met wat moed beleid en trouw werkte het kanaal nog wel, hoewel we meer met TOR in de 4 MHz deden met PCH.
Lukas Beumer, niet onbekend in RH kringen en tevens bekend staand als de Wizard of Osdorp, kon er niks beters uitgepeuterd krijgen. Dat was wel op een draadantennetje wat we maar zo goed als mogelijk de lucht in hesen. Had je op tankers een probleem, op booreilanden was dat nog maal 10. Hoho, hier geen antenne want daar moet de kraan kunnen komen
Naderhand met de BEB container draaiden we op 1925 kHz, met 6 m staafantennes plus een verlengspoel onderin, op 400 W pep zenders en konden de SWR redelijk binnen de grenzen krijgen (minder dan 1.5 op 1). Dat werkte zelfs met 20W output nog prima over een slordige 150-200 nm. Feed was overigens berekend op 50 ohm coax.
Ik herinner me een NDB zender die op 366 kHz werkte en via een coax plus tuner naar een stuk draad ging wat tussen een poot en het helidek gespannen was. Hing horizontaal ter hoogte van het staal van de bak, aan de noordzijde van de rig. KLM heli's gaven op bij 10-15 mijl steady ADF te krijgen, de zender douwde er 50W uit en moest daarmee makkelijk 40 mijl halen. KLM vloog vanaf het zuiden, dat zal ongetwijfeld invloed hebben gehad. De antenne vertikaal de lucht inschieten was er gewoon niet bij, je moest maar wat regelen om überhaupt een "antenne" te kunnen hangen
Een duitse BEB radiotechnikus (nou ja....) bedacht ooit dat er mooi een antenne van de container direkt naar de top van de derrick (boortoren) kon lopen. "Sie sollen dass mall schaffen, herrn Hollemann" Ja ikke niet dus en niemand anders ook niet want dat gaat gewoon niet werken. "Ach so???" Herrn Apfelstrudel, hebt u al eens bedacht hoe ze met materiaal daar ter plekke via de kraan moeten kunnen komen? Ik wil 'm best ophangen hoor, maar elke keer dat ie kapot wordt getrokken mag JIJ terugkomen om het te repareren. Ging ie eerst nog ff naar de Amerikaanse toolpusher (grote baas) aan boord, die zei heel simpel "No can do. I'm not even willing to assist you with it" en vervolgens haalde Herrn Apfelstrudel maar bakzeil
Lukas Beumer, niet onbekend in RH kringen en tevens bekend staand als de Wizard of Osdorp, kon er niks beters uitgepeuterd krijgen. Dat was wel op een draadantennetje wat we maar zo goed als mogelijk de lucht in hesen. Had je op tankers een probleem, op booreilanden was dat nog maal 10. Hoho, hier geen antenne want daar moet de kraan kunnen komen
Naderhand met de BEB container draaiden we op 1925 kHz, met 6 m staafantennes plus een verlengspoel onderin, op 400 W pep zenders en konden de SWR redelijk binnen de grenzen krijgen (minder dan 1.5 op 1). Dat werkte zelfs met 20W output nog prima over een slordige 150-200 nm. Feed was overigens berekend op 50 ohm coax.
Ik herinner me een NDB zender die op 366 kHz werkte en via een coax plus tuner naar een stuk draad ging wat tussen een poot en het helidek gespannen was. Hing horizontaal ter hoogte van het staal van de bak, aan de noordzijde van de rig. KLM heli's gaven op bij 10-15 mijl steady ADF te krijgen, de zender douwde er 50W uit en moest daarmee makkelijk 40 mijl halen. KLM vloog vanaf het zuiden, dat zal ongetwijfeld invloed hebben gehad. De antenne vertikaal de lucht inschieten was er gewoon niet bij, je moest maar wat regelen om überhaupt een "antenne" te kunnen hangen
Een duitse BEB radiotechnikus (nou ja....) bedacht ooit dat er mooi een antenne van de container direkt naar de top van de derrick (boortoren) kon lopen. "Sie sollen dass mall schaffen, herrn Hollemann" Ja ikke niet dus en niemand anders ook niet want dat gaat gewoon niet werken. "Ach so???" Herrn Apfelstrudel, hebt u al eens bedacht hoe ze met materiaal daar ter plekke via de kraan moeten kunnen komen? Ik wil 'm best ophangen hoor, maar elke keer dat ie kapot wordt getrokken mag JIJ terugkomen om het te repareren. Ging ie eerst nog ff naar de Amerikaanse toolpusher (grote baas) aan boord, die zei heel simpel "No can do. I'm not even willing to assist you with it" en vervolgens haalde Herrn Apfelstrudel maar bakzeil
-
Bob R.I.P.
- Berichten: 3142
- Lid geworden op: 19 sep 2008 18:00
- Locatie: Langedijk
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
Hallo Louis,louis holleman schreef:Kijk, heel interessant allemaal. In de jaren 70 (73, 74 om precies te zijn) draaide ik met door Philips gebouwde A3J/FSK zenders in NAM-container-2, Ferry weet er wel van. Die dingen draaiden 24/u per dag steady op een TOR verbinding in de 3 MHz. Output was 300W pep, en volgens de SWR meter die ik eraan hing ketste er 275W van terug. Ofwel de arme eindbuisjes stonden 575 W te dissiperen waar ze niet echt voor berekend waren. Elk jaar een nieuw setje erin dus. Hoe dan ook, met wat moed beleid en trouw werkte het kanaal nog wel, hoewel we meer met TOR in de 4 MHz deden met PCH.
Wat dacht je van een spijker van 100 meter, waarop ongeveer 1200 watt 100 kHz komt. Een paar verlengspoelen en condensatoren heb je dan wel nodig. We deden minder dan een jaar met een setje (36) buizen. Dan kwam er om de 20 seconden nog eens 3 zenders bij. Het knerpte af en toe. Het was niet aan te bevelen om het prikkeldraad om de mast aan te raken, zolang het niet geaard was.
mvg
Bob
mvg
Bob
't Leven is niet altoid roist met krente, 't is ok welders gortepap die skift is.
-
ferryvaneeuwen
- Berichten: 2676
- Lid geworden op: 25 nov 2004 22:59
- Locatie: Krimpen a/d IJssel
- Contacteer:
Re: Radiohutten en wat er zo bij hoorde
Je moet inderdaad veel koperdraad meebrengen om zo'n korte antenne - 3 procent van de golflengte - in afstemming te brengen. De efficiency van een dergelijke antenne is zeer laag. Om het bereik van 300 mijl te halen moet er flink wat vermogen op de antenne gedrukt worden. Kennelijk was 1200 Watt voldoende. De Q-factor van deze antenne met een extreem lage stralingsweerstand is zeer hoog dus de kans op vuurwerk maximaal! Je sprak van 36 buizen. Waren dat die 807's?
Ik herinner me nog een hoop gedoe over het opzettelijk ontregelen van de Decca chains om te voorkomen dat de vrij in de winkel verkochte Decca-ontvangers zouden werken. Dat was toch wel een beetje linke zaak om die jachtjes zo van de wijs te brengen wat hun positie betrof. Dat was jij toch niet........
Ferry
Ik herinner me nog een hoop gedoe over het opzettelijk ontregelen van de Decca chains om te voorkomen dat de vrij in de winkel verkochte Decca-ontvangers zouden werken. Dat was toch wel een beetje linke zaak om die jachtjes zo van de wijs te brengen wat hun positie betrof. Dat was jij toch niet........
Ferry