Navigatie, toen en nu

[Harry G. Hogeboom]

Ik wist bijna niet meer wie ik moest geloven

Hallo Pascal,

Ik heb Theo z'n hele verhaal niet gelezen , maar wel z'n konklusie dat die " man uit z'n nek lult".....en DAT wilde ik maar even beamen...

Om in de begin 1980tiger jaren een plaats op zee binnen een meter te bepalen, moesten we TOEN zelfs met het gebruik van de weinige satelieten en nog andere "prive opgezette radiobakens" een WEEK lang metingen verrichten OP een in de zeebodem geslagen vast punt ( een dikke stalen pijp dus!!)
Die surveyors zaten daar in een hokkie BOVEN op die paal en iedere dag werden de gegevens uitgebreid en de toleranties nauwer gemaakt en weer vergeleken met andere " listige meet-survey-plaatsbepalings-systemen"...waar we een heeeele afdeling van slimme electronische jongens voor hadden........een WEEK!!!!!

DUS zet mijn naam maar onder die van Theo Horsten ( die overigens veel meer weet van navigatie dan ikke ).........die man lult uit zijn nek en NIET zo'n klein beetje ook!

[Bob R.I.P.]

Hallo Dick,

Wat betreft het peilen in Het Kanaal dat je maar een kant moest doen, kwam door het feit dat Engeland en Frankrijk niet op de juiste positie lagen op de kaarten. Wel leuk een sequence maar die ene zender aan de andere kant zat er dan behoorlijk naast.
Het homen op Hilversum werd gedaan omdat daar muziek uitkwam en uit het baken van Zestienhoven alleen maar piepjes.

mvg
Bob

[ferryvaneeuwen]

Behalve radiorichtingzoekers met een kruisraam en goniometer werden op sommige schepen de z.g. sichtfunkpeiler of impulspeiler geplaatst. Hierbij wordt eenvoudig gezegd de goniometer vervangen door een kathodestraalbuis. Het gaat hier om maximumpeilers. De te peilen signalen zijn gelijktijdig te horen en te zien. Door RH werden ze voornamelijk geleverd aan de sleepvaart en vooral ook aan de visserij. Het betrof de Zeevalk, in feite een Plath richtingzoeker.



De impulspeiler is ooit al voor WWII in Duitsland ontworpen als een peilinrichting van signalen van zeer korte tijdsduur, van het type zoals gebruikelijk is bij het onderzoek van de ionosfeer. Zowel de directe of grondgolf als ook de indirecte golf of golven zijn zichtbaar op de KSB.

In de oorlog waren de U-boten in staat om met behulp van dit apparaat zeer korte uitzendingen te peilen. In het begin van de oorlog hadden de geallieerden nog het idee dat als er een heel kort bericht verstuurd werd dit niet zo gauw te peilen zou zijn. Later is complete radiostilte afgekondigd, wellicht vanwege het bestaan van deze peilers. Een uitgezonden punt van een onderdeel van een seconde was al voldoende om de richting te kunnen bepalen, mede door de nagloeitijd van de KSB.



Dit is een afbeelding van het laatste door Plath ontwikkelde type, de Plath SFP7000.


Ferry

[ferryvaneeuwen]

Ik kom nog even terug op de Zeevalk sichtfunkpeiler en de toepassing ervan op de visserij.

Door RH werden ze voornamelijk geleverd aan de sleepvaart en vooral ook aan de visserij.

Ik heb indertijd navraag gedaan bij onze visserijinspectie in Ymuiden waarom de Zeevalk zo geliefd was op de vissersschepen. Het bleek te maken te hebben met de onderlinge concurrentie. Het was belangrijk te weten waar deze zich bevonden. Nu kan je dat niet direct uit één peiling te weten komen maar het gaf wel een goede indicatie samen met de sterkte van het signaal. Om het minimum te zoeken met een loop of een goniometer was te veel werk. Deze apparaten hadden ook geen luidspreker. Werd er op een visserijfrequentie gesproken dan was dat op de Zeevalk te horen en gelijk de peiling beschikbaar.

Alle gesprekken met de wal waren voor iedereen op de Noordzee luid en duidelijk te verstaan. Elke visser had zijn eigen codes om te vertellen waar de vangst was, hoeveel er gevangen werd en welke soort vis. Bedrijfsgeheim! In het begin van de Satcom periode probeerde wij deze, met weinig succes overigens, te slijten bij de grote vaart reders. Zelf deed ik de demonstraties voor de reders in de vergaderzaal van Inspectie Rotterdam. Wij hadden met vergunning een werkend apparaat staan. Ik somde dan ondere andere de vele extra mogelijkheden op. Meestal werd er dan op het eind gemompeld dat ze toch al zo'n dure vent van ons aan boord hadden en nu nog een extra duur kastje erbij om het die man nog een extra gemakkelijk te maken, nou nee....

Op een dag kwam het verzoek van de inspecteur van Ymuiden om een demo te geven voor een stel vissers. We waren hogelijk verbaasd, maar ze waren uiteraard welkom. Een stel stoere mannen met dikke wollen truien en petten. De meesten de armen wat argwanend over de borst gekruist. Kom maar op met je praatjes. Ik heb mijn standaardverhaal afgedraaid en noemde daarin onder andere de mogelijkheid om foto's over te sturen van defecte onderdelen, van schade aan schip en lading, van zieken of gewonden voor het Rode Kruis Ziekenhuis in Den Haag, het overbrengen van administratie- ladinggegevens, het geheimhoudingsaspect enz. Op het eind van mijn verhaal had ik nog een gimmick die altijd indruk maakte. Ik vroeg dan één van de deelnemers op een normaal telefoontoestel de Satcom in de vergaderzaal te bellen en op een fluitje te blazen in de microfoon van het toestel.



We hadden het zo gemaakt dat met behulp van een toonrelais een verlicht display geschakeld kon worden. Door met tussenpozen te blazen werd het display telkens in- en uitgeschakeld. Dat vonden de mannen mooi, ze bleven schakelen. Ik vertelde dan nog dat het op deze manier mogelijk is om het schip op afstand te besturen, het schip te stoppen, het anker uit te gooien, de drank- en sigarettenstore te vergrendelen enz. Dat waren uiteraard ongewenste zaken maar het gaf welke een idee van de mogelijkheden.

Tot mijn verbijstering werden er na afloop van de demonstratie meteen zes stuks besteld en een aantal anderen die nog even moesten nadenken. Deze mannen waren schipper/eigenaar en hoefden met niemand te overleggen of toestemming te vragen. Dat was wel even wat anders dan dat wij bij de gewone rederijen met hun sterk traditionele hiërarchise verhoudingen gewend waren..... Ook toen heb ik gevraagd waarom ze deze zeer dure dozen wilden hebben. Het ging ze naar bleek uitsluitend om de geheimhouding. De schotel op het schip straalt op naar de satelliet en is door de concurrenten niet af te luisteren. Er kan dan eindelijk vrijuit gepraat worden over schip, positie en vangst.

Later hebben sommigen het systeem met interfaces uitgebreid. Zo kon bijvoorbeeld de bunkerboer voor aankomst naar het schip bellen en zien hoeveel bunkers hij moest leveren bij aankomst.

Ferry

[KJHvanBeek]

Hallo Ferry,

Wij hadden in 1960 op de Neder Ebro ook zo'n Zeevalk.

[K.Brouwer]

Hallo Ferry,

Heb in '64 voor het eerst ( en ook voor het laatst!) zo'n kathodestraalbuis radiorichtingzoeker als matroos op de Rijnstroom meegemaakt. Aangezien de stuurlui hier toen regelmatig gebruik van maakten kwam ik er achter hoe deze werkte.Tot mijn geluk mag ik wel zeggen, want toen ik examens deed in '66 voor stuurman KHV moest ik de werking van dat ding uitleggen terwijl deze op de zeevaartschool geheel niet ter sprake was gekomen!

Met die interfaces op de Satcom is het later wel goedgekomen hoor , Vanaf de nieuwbouw werden de schepen er zo mee uitgerust dat ze vanaf kantoor zowat alles a/b konden bekijken,van ruimtemperaturen t/m brandstofverbruik
aan toe.Gek werden ze aan boord van de "onnodige vragen" die erover gesteld werden( Waarom lopen jullie geen16'...slecht weer op de kop...oh, waarom geeft ruim xyz maar zoveel graden aan?...zijn aan het ontdooien...oh.) het werd al snel minder toen de rekeningen binnen kwamen .

Groeten,K.Brouwer.

[Bob R.I.P.]

Ferry zal het ook wel mee gemaakt hebben toen de eerste VHF apparatuur kwam. Meteen waren er vragen uit de visserswereld of er een richtingzoeker voor was. De H.H. vissers wilden dolgraag weten waar hun concurenten zaten.

mvg
Bob

[Harry G. Hogeboom]

Een plaatje is soms meer waard dan 1000 woorden

[Jaap v D]

Ferry zal het ook wel mee gemaakt hebben toen de eerste VHF apparatuur kwam. Meteen waren er vragen uit de visserswereld of er een richtingzoeker voor was. De H.H. vissers wilden dolgraag weten waar hun concurenten zaten.

mvg
Bob

En die waren er zelf mee gewerkt .

grts Jaap

[ferryvaneeuwen]

De eerste VHF's waren ondere andere de HTC 2305 van de firma van der Heem



Een afgeleide van de militaire variant en dat is wel te zien. Verder was er de Philips Zeearend. Het aantal kanalen was beperkt, ik dacht zes. Ik heb er geen plaatje van kunnen vinden.

Later kwam er een verbeterde uitvoering van de van der Heem VHF waarmee ik nog gevaren hem op de Shelltanker Ondina, toen het vlaggeschip van de rederij. Het was het enige niet-passagiersschip waarop ik gevaren heb dat was voorzien van een telefooncel!



Wat verder in de tijd kregen we de Marconi Argonaut. Ik heb alleen een plaatje kunnen vinden van de bedieningskast. De zender/ontvanger was een groot geval.



Op de binnenvaart leverden we de Pye Cambridge in de bekende pastel blauw Pye kleur terwijl het telefoonkrulsnoer fel rood was. Het zag er niet bepaald maritiem uit, maar leverde eerder een boudoirachtige aanblik op.

De VHF's waren toen nog voorzien van buizen en vormden een grote bron van inkomsten van RH want ze gingen aan de lopende band stuk. Het verlopen van een buis was al voldoende om de zaak te ontregelen en te verstoren. Ik heb nog enige tijd gewerkt in de VHF-afdeling. We moesten met loodzware testapparatuur het schip en alle trappen opsjouwen. Ik herinner me de bijna ontilbare Duitse Schomandl VHF meetzender die eigenlijk bedoeld was voor gebruik in de werkplaats. Topsport!

Het peilen van VHF signalen is trouwens een stuk lastiger dan het peilen van de radiobakens op de middengolf. Welke peilers werden er toen op de visserij gebruikt?

Ferry