Taal en zo...

Hier kan iedereen alles plaatsen over zaken die actueel en interessant zijn, maar niets met scheepvaart te maken hebben.
Gebruikersavatar
K.Brouwer
Berichten: 2790
Lid geworden op: 03 dec 2005 18:18

Re: Taal en zo...

Bericht door K.Brouwer »

Tja Harry, zelf praktisch nooit onenigheid gehad wat betreft de plaatsbepaling m.b.v. de sextant,
je deed het in je eentje dus is eenoog in did geval koning. Als iemand twijfelde aan jouw bestek kon hij het narekenen in het bestekkenboek waar alles in vermeld stond.

Dat ze op de GHV zo krankzinnig waren om met drie man tegelijk de middagbreedte te schieten is vragen om moeilijkheden.

De reden dat ik weer in de pen klim is het het woord aanlopen van het Engels Kanaal. Je kwam in de buurt van de uitloop van het Westgaande verkeersscheidingstelsel en als die schepen eruit kwamen gingen ze ZW voorliggen,dus kruiste jij ze op je Oostelijke koers. Hier moest je dus zeer attent zijn en had 's nachts dan ook altijd de Aldislamp stanby liggen.

Vandaar "aanlopen" .

Groeten,K.Brouwer.

Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Zie je nou wel dat er weinig dingen zo interessant zijn als taal? :-D
Een simpele vraag over één enkel woord levert in 48 uur 33 over 3 pagina's verspreidde reacties op! Als je dat bedenkt, begin je een heel klein beetje te begrijpen hoe het toch mogelijk kon zijn dat men elkaar door de eeuwen heen over de uitleg van de Bijbel naar het leven heeft gestaan, dat daar mensen voor op het schavot en op de brandstapel terechtkwamen en vandaag de dag nog voor uit de gemeenschap worden gestoten.

Mijn oorspronkelijke vraag luidde dus: Als je een Nederlands woord zou willen gebruiken in plaats van "waypoint" wat zou dat dan moeten zijn?

En dan bedoel ik uiteraard een bestaand woord en niet dat we daar met zijn allen nu eens een mooi woord voor moeten gaan verzinnen. Dat hoeft namelijk niet; "waypoint" is een ook in het Nederlands volledig ingeburgerd en geaccepteerd woord dat iedereen voor wie dit belangrijk is begrijpt en dat je daarom niet moet proberen te vervangen door een Nederlands equivalent. Doe je dat wel, dan krijgt zo'n woord iets onnatuurlijks, iets krampachtigs. Proberen je moerstaal zuiver te houden is prachtig, maar taalpurisme kan ook een plaag worden. Bovendien begrijpt niemand je meer als je domweg weigert om ook maar een enkel woord uit een andere taal te gebruiken en uitsluitend puur Nederlands tracht te spreken en vooral ook te schrijven.
Pas op: ook ik kan me ergeren - en soms zelf mateloos ergeren - aan het totaal nodeloze gebruik van bepaalde Engelse en Amerikaanse woorden en uitdrukkingen, maar dat wil nog niet zeggen dat ik ga proberen om anderen ervan te overtuigen dat ze dat niet moeten doen. Waarom spreken veel mensen tegenwoordig toch van "kids" als ze gewoon "kinderen" bedoelen? Nou zeg je misschien: "ach, is dat nou zo erg? Waarom zou je je daar nou toch aan ergeren?"
Helemaal gelijk; waarom zou je je daar aan ergeren. Maar een uitspraak als "We zijn na de brunch met de kids gaan funshoppen in de mall," die vind ik toch wel tenenkrommend. Genoeg hierover.

Wie dit leest zit achter zijn computer. Geen zinnig mens zal proberen om daar alsnog een Nederlands woord voor te zoeken. Wat zou dat wel moeten worden? Van Dale heeft er ook geen equivalent voor en omschrijft de computer als: elektronische informatieverwerkende machine die door een reeks gecodeerde instructies wordt bestuurd. Maar de Fransen spreken nooit van computer; die houden het sinds de introductie in 1955 op "ordinateur" en in Duitsland kun je gerust het woord "Rechner" gebruiken. Nee, dan de Grieken; die noemen alles waarmee je iets kunt doen door op een knoppie te rukken een computer: een zakrekenmachientje, de afstandsbediening van de televisie en het dingetje waarmee ik op afstand het tuinhek en de garagedeur open- en dichtdoe, dat zijn allemaal computers, dus dat is nogal makkelijk. :-D
In tegenstelling tot de Fransen en de Duitsers hou ik het in het Nederlands toch maar liever op "computer"; een levende taal moet niet benauwd zijn om woorden te importeren, maar moet wel steeds blijven oppassen dat dit niet onnodig gebeurt. Maar juist omdát een taal leeft, gaan bepaalde ontwikkelingen vanzelf en daar kan niemand ook maar iets aan veranderen. Het gebruik van het woord "specifiek" als doodgewoon "speciaal" werd bedoeld, was op den duur niet meer te stuiten en is uiteindelijk ook in die (tweede) betekenis in Van Dale opgenomen. Toch valt het me telkens weer op als iemand het gebruikt en denk ik: waarom zeg je nou niet gewoon "speciaal"?
De laatste tijd is het verkeerde gebruik van het woord "reuring" in opmars. Let maar eens op hoe vaak je dat op radio en tv hoort. Dat wordt dan gebruikt in de zin van: beroering, opwinding tegen ruzie aan. "Er is reuring ontstaan door de uitspraak van de heer Van Puffelen van Groen Links over..." In werkelijkheid betekent het: gezellige drukte, vertier, dus juist het tegengestelde van een ruzieachtige opwinding. Het zal wel weer overgaan.

Ik blijf nog even bij de computer. Bepaalde Engelse woorden zijn daarbij niet meer weg te denken terwijl er ook bepaalde delen van de computer zijn waarvoor we net zo makkelijk een Nederlands als een Engels woord gebruiken. Niemand zal bezwaar maken tegen het gebruik van "harddisk", maar "harde schijf" is ook prima. Ook dan is het weer oppassen, want als je de voorkeur geeft aan het Engelse woord dan moet je dat in het Nederlands wel aan elkaar schrijven - harddisk - terwijl het in het Engels los wordt geschreven: hard disk.
Wie zal er bezwaar maken tegen het woord "website"? We hebben daar twee prima Nederlandse woorden voor: webstek en weblocatie, maar die kom je toch maar zeer sporadisch tegen.
"File" en "bestand" worden weer net zo gemakkelijk door elkaar gebruikt; dat begrijpt iedereen.

Iets anders is het woord "printer". Daar hebben we géén Nederlands woord voor. Dat staat gewoon in Van Dale en dat is dan een: apparaat waarmee men in een computergeheugen opgeslagen informatie kan afdrukken.
Voor "cursor" geldt hetzelfde; er is wel eens geprobeerd om daar een Nederlands woord voor te vinden - het blad Onze Taal vroeg de lezers een equivalent te bedenken - maar dat is niet gelukt. Opnieuw Van Dale: Cursor - meestal knipperende indicator op een beeldscherm die de plaats aangeeft waar een karakter kan worden geplaatst, veranderd of verwijderd, of, bij het gebruik van een muis, de pijl die beweegt met de bewegingen van de muis.

Terug naar waar het mee begon: WAYPOINT.
We moeten niet proberen om daar een Nederlands woord voor te vinden, maar gewoon "waypoint" blijven gebruiken; dat voorkomt verwarring en onbegrip. In het verhaal waarmee ik bezig ben, wil ik het niet gebruiken omdat het niet in de tijd past. Een waypoint toets je in en ik had toen niks om in te toetsen. Nog niet eens een elektronisch rekenmachientje! Mijn sextant, een horloge, de almanak en mijn tafelboeken.
Ik gebruikte "aanlooppunt". Ergens in het begin wordt geargumenteerd dat een aanlooppunt geen tussenliggend punt zou zijn, maar meer een eindbestemming. Dat is onjuist. We spreken van een aanloophaven, een haven die onderweg van A naar B om een of andere reden en al dan niet tevoren gepland wordt aangelopen. Zo zijn mijn twee punten op de oversteek van de Canaries naar de West Indies ook twee door mij om bepaalde redenen gekozen punten op de oceaan die ik wil aanlopen om van daaruit weer verder te gaan. Dat steekt niet op een mijl, vandaar die ronde coördinaten zoals 15 Noord en 40 West. Als ik een stersbestek heb en ik blijk nog 30 mijl van dat punt te zitten, dan kan ik besluiten om maar meteen koers te veranderen naar mijn volgende punt, of eerst nog een uurtje of vier door te douwen. Maar ik wil zo'n punt dus ongeveer aanlopen, zoals ik vroeger graag de Pit-boei aanliep die eenzaam op de Noordzee lag als we overstaken van Thyborøn - de Limfjord - naar de Thames, krap 400 mijl, dus twee dagen stomen. Als dan de omstandigheden gunstig waren, haalde ik het sextant uit de kist en nam een zonnetje of een paar sterren, enkel en alleen om het genoegen te smaken van die somber brullende, bewierde boei te zien liggen en weer even haarfijn te weten waar ik was. Of ik probeerde hem in de mist met behulp van radiopeilingen te vinden, wat ook een goeie oefening was. Prachtig als de uitkijk op de bak dan op zeker moment riep: "Ik hoor een boei!"
De Pit-boei maakte deel uit van de NEMEDRI routes, maar ja, wie weet vandaag nog wat dat was? :wink:
Dát zou trouwens een dankbaar onderwerp zijn voor "Navigatie toen en nu...": de geschiedenis van de NEMEDRI.
Opa dwaalt weer helemaal af, maar ik bedoel maar: dat was een boei die je aanliep, een aanlooppunt. en zo zie ik die onzichtbare punten op de oceaan ook: aanlooppunten op die plas.

Koerswijzigingspunten is prachtig; prima woord, maar past niet in mijn verhaal. Toch ben ik blij dat ik het woord in de Nederlandse versie van het Amver Manual tegenkwam. Ik gelijk de oorspronkelijke Amerikaanse versie opgezocht, niet anders verwachtend of daar zou Alter-Course Positions staan, net als in de Ocean Passages for the World...

Afbeelding

... maar niks hoor. In plaats van koerswijzigingspunten gebruiken ze daar op pagina 13:
“L” lines except the last one in the report require the navigation method to the next turn point, latitude and longitude of the next turn point, and the ETA at the next turn point. The final “L” line in a Sailing Plan requires only the navigation method from the last turn point to the destination.
... "turn point".

Dick, als je dat "koerswijzigingspunt" zelf had bedacht, dan heb je daarmee een prima woord gevonden. Geen equivalent voor "waypoint", want zoals al betoogd, hoeft een waypoint niet noodzakelijkerwijs een punt te zijn waar je koers verandert.

Wat mij betreft is mijn vraag nu wel voldoende uitgemolken :wink: en kunnen we overgaan tot de orde van de dag. Er staan overigens plenty aanknopingspunten in voor "Navigatie toen en nu..." Mijn volgende stukkie over die ouwe sterrenstaarders laat nog wel een week en misschien wel twee ook, op zich wachten, dus ik zou zeggen: wie begint?
Klaas Brouwer schreef:Dat ze op de GHV zo krankzinnig waren om met drie man tegelijk de middagbreedte te schieten is vragen om moeilijkheden.
Daar zou ik wel op willen inhaken, maar dan niet hier want dan dwalen we wel erg ver af van het taalaspect. Dus, Klaas, verklaar je daar op "Navigatie..." eens nader over. Een hoogte nemen op de middag is aardig onzuiver omdat die zo bijzonder persoonsgebonden is, dus een gemiddelde is nooit weg en dan nog liever van vier dan van drie man, maar ook op een oversteek met een kuster deden we dat toch met zijn tweeën. Maar nogmaals: liever niet hier, maar DAAR.
Jos Komen (R.I.P)

Re: Taal en zo...

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

In het Zuidafrikaans is een computer een "rekenaar". :)
En een gynaecoloog is een koekeloerder. :lol:
Dit is eigenlijk het zuiverste Nederlands.
HIER meer voorbeelden.
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: Taal en zo...

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Wat ik op die lijst mis, zijn Schemerkelkies. :-D
Dat stond op de prijslijst van een bar in Durban.
Dat zijn cocktails.
Gebruikersavatar
Joop
Berichten: 2636
Lid geworden op: 23 sep 2008 13:49
Locatie: Zoetermeer
Contacteer:

Re: Taal en zo...

Bericht door Joop »

Harry had het er over dat Yankees van Jan Kaas komt. In mijn herinnering was dat Jan Kees en omdat we nu
toch het Zuid-Afrikaans erbij halen misschien ook leuk om te weten hoeveel van oorsprong Nederlandse woorden
in het Engels zijn overgenomen. Een paar voorbeelden dollar=daalder, cookies=koekjes, enzovoort.
Voor meer voorbeelden zie de link hieronder naar Trouw waar ik toevallig op terechtkwam.

http://www.trouw.nl/tr/nl/4324/nieuws/a ... lder.dhtml
Gebruikersavatar
Harry G. Hogeboom
Berichten: 14432
Lid geworden op: 22 jul 2004 02:07
Locatie: Canada

Re: Taal en zo...

Bericht door Harry G. Hogeboom »

dat Yankees van Jan Kaas komt
Mister Joks nou moet je toch eventjes link uit gaan kijkuh :lol: :lol: mijn eigenste over-over tot de nde macht voorouder Pieter Hogeboom was er zelf bij ergens in de laat 1500's of begin 1600's toen dat daar in New York State nog een hele Nederlandse affaire was, hij was zelfs een van het groepje Nederlanders dat hun loyaliteit aan de Nederlandse Koning ( of stadhouder??? :roll: ) betoogde in een toenmalig document.............e.e.a. bewijst dat Hogeboom een "ECHTE ouwe Amerikaanse naam is" en " Wij" het dus kunnen weten :mrgreen: ..............( ik moet die paperassen weer eens opduiken, dan kan ik je dat precies vertellen!!)

Jan Kees............Jan Kaas............och wat maken een paar letters nou uit :roll: :mrgreen:
MVG HGH.
"Don't sweat the small stuff"
Jos Komen (R.I.P)

Re: Taal en zo...

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

HIER is te lezen hoe het in 1791 met sheriff Cornelius Hogeboom afliep. :(
Gebruikersavatar
Joop
Berichten: 2636
Lid geworden op: 23 sep 2008 13:49
Locatie: Zoetermeer
Contacteer:

Re: Taal en zo...

Bericht door Joop »

Hé Harry das ook toevallig. Jouw voorvader Pieter heeft dan misschien mijn voorvader gekend, Adriaen Blok.
Er is zelfs nog een eiland naar hem vernoemd. Volgens de overlevering zou Adriaen samen met Peter
Stuyvesant Nieuw Amsterdam hebben gesticht maar of dat waar is? Misschien dat daar iets
over in die oude paperassen van je staat? Van mijn moeder hoorde ik toen ik nog een klein Joksje
was dat Yankees is afgeleid van Jan Kees. Dat verhaal is dus veeeeele generaties doorverteld en
daar stap ik dus natuurlijk niet zo één, twee, drie vanaf. :lol: :wink:
Adrian Blok.jpg
Adrian Blok.jpg (67.55 KiB) 2759 keer bekeken
Mart Hoogedoorn
Berichten: 3818
Lid geworden op: 11 mei 2005 06:59
Locatie: Brasil

Re: Taal en zo...

Bericht door Mart Hoogedoorn »

Tja...ik blijf mijn computertje maar''toverdoos'' noemen,net als mijn maatje in den helder,
enne wanneer gane we het hebbe over het G punt :lol: :idea:
''Recht zo ie gaat''Mart.....Een beetje zigzaggen mag ook
Gebruikersavatar
gerard tenerife
Berichten: 6491
Lid geworden op: 22 mei 2009 21:01
Locatie: valle san lorenzo,tenerife,spanje

Re: Taal en zo...

Bericht door gerard tenerife »

een Nederlands equivalent.
Gedurende een leezing in Amsterdam, eenige jaren geleden, gebruikte ik de woorden "matrijs gestampte haak" (ik had het op gezocht in het woorden boek) maar niemand begreep wat ik bedoelde. Toen ik dus zei "drop forged" was het probleem op gelost.
Groeten van Tenerife Gerard
een pessimist is een optimist met veel ervaring.


Plaats reactie