De Groningse taal

Hier kan iedereen alles plaatsen over zaken die actueel en interessant zijn, maar niets met scheepvaart te maken hebben.
Theo Horsten (R.I.P.)

Re: De Groningse taal

Bericht door Theo Horsten (R.I.P.) »

Jos schreef:ik kreeg hier in Warffum ook alleen maar de letterlijke vertaling.
Dat is voldoende; dan had ik het toch bij het rechte eind en staat er simpelweg - nou ja. wat heet :roll: - en enigszins gekuist: Voor het slijk van de laatste kwelder strekt de Wadennzee zich uit.

Zoals ik zei, Jos, ik ben buiten Groningen opgegroeid in een omgeving waar Gronings werd gesproken. Ik pikte het niet op, mijn zuster wel. Ook voelde ik me later, op de Groninger kustvaart of wonend in Delfzijl, niet geroepen om Gronings te gaan praten, maar ik zou het wel kunnen. Terugdenkend, besef ik nu pas dat mijn moeder naast Gronings ook accentloos Nederlands sprak. Ik geloof trouwens dat een Groninger het accent makkelijker kwijtraakt dan bijvoorbeeld een Brabander of - nog sterker - een Limburger. Over Rotterdams, Amsterdams en Haags willen we het hier nu even niet hebben. :roll:
Wat me is opgevallen is de verschillen in het Groningse dialect.
In Zoutkamp had ik het over mien hoeske, maar daar is het huuske.
In een ander dorp werd het houske genoemd.
Die verschillen kun je HIER beluisteren, Jos. Het is niet verwonderlijk dat het Meertens Instituut daar zoveel aandacht aan besteedt want voor een taalliefhebber is het een interessante materie. Ongelofelijk, al die verschillen. Ik weet niet hoe dit in de stad Groningen gesteld is, maar in Eindhoven waren - zijn - er duidelijke verschillen tussen de stadsdelen. In Tongelre wordt anders gesproken dan in Strijp of Woensel, Gestel, Tongelre, of Stratum.

Maar ik ben er wat Min slichte laand betreft wel uit en dank alle geachte afgevaardigden voor hun bijdragen en belangstelling.

Ja, al die Hollanders op een kluutje, Harry.; daar heb je wel gelijk in. Als je maar één keer per jaar in Nederland komt, in de Randstad en in Groningen, dan zijn er een aantal dingen die telkens weer opvallen. Voor mij is dat, komend uit Griekenland, eerst en vooral en al vanuit de lucht dat alles in Nederland zo verdomd netjes is. De landerijen, de wegen, de straten, het groen, alles keurig, keurig, keurig. Dat mag voor iemand die daar altijd in woont misschien soms wat benauwend zijn, maar voor iemand als ik die uit een land komt waar het overal een klerezooi is, waar nooit ook maar iets goed is of goed wordt gemaakt, laat staan goed afgewerkt en waar op elke hoek en in elke greppel en bij elk stoplicht een vuilnishoop wordt aangelegd, waar de helft of meer van het geld dat voor aanleg en onderhoud van wegen beschikbaar wordt gesteld, wordt gestolen, met als gevolg dat overal gaten en scheuren en slecht uitgevoerde reparaties zitten, een ware verademing. Mijn god, wat is dat hier netjes denk ik dan telkens weer. Dat is één.

Dan valt me de gestage toename van het aantal alochtone Medelanders op en dat dan vooral in een stad als Rotterdam. Over het hele land verspreid zal het anders zijn, maar in de grote steden zie ik de "gewone" Nederlanders geleidelijk aan in de minderheid raken. Niks op tegen, behoor je dan te zeggen, maar als je dan bedenkt dat de multiculturele samenleving op een mislukking dreigt uit te draaien of dat al is, zoals Frau Merkel uitriep, dan zou dat misschien reden tot zorg moeten zijn. Let op hoe politiek correct ik me tracht uit te drukken. Ook hier geldt weer: als je er tussen woont, zal dat minder opvallen dan wanneer je een keer per jaar even komt kijken. Dat is twee.

En last but not least: het verkeer. Ook daar moet je in meegroeien, maar ik zie dat dus sprongsgewijs toenemen en dat zijn grote sprongen. Zo'n dertig jaar geleden, toen het verkeer op de Nederlandse wegen een fractie was van wat het nu is, bracht ik regelmatig enige tijd in Amerika door, in Florida. Daar reed ik dan ook auto, tussen Miami en Palm Beach en in die plaatsen zelf en de omgeving. Dat was een zeer ontspannende bezigheid: met een grote, comfortabele auto over brede wegen waar men zich heel aardig aan de maximum snelheid hield en niemand zich druk leek te maken. Als ik dan weer terugkwam op Schiphol en daar in mijn auto stapte en de snelweg opging, dan schrok ik me rot en dacht: Jezus, iedereen is hier hartstikke gek! Gelukkig wende dat snel en al na een kilometer of tien had ik de slag weer te pakken en deed weer net zo hard mee.
Maar dat was dus dertig jaar geleden. Moet je nu eens komen. Ik zie de Randstad schoksgewijs dichtslibben en pochte ik vijfentwintig jaar geleden nog dat er in Holland heel wat netter werd gereden dan hier in Griekenland, nu is het verschil nauwelijks meer te merken. Toen ik hier in Griekenland begon te rijden - en dan met name in Athene, Piraeus en omgeving - moest ik razendsnel een aantal slechte Griekse gewoontes overnemen, wilde ik me in verkeer handhaven en overleven. Nu zie ik diezelfde slechte gewoontes ook in Nederland, alleen zie je daar nog politie en hier niet. Maar het is vooral de drukte op de wegen die me opvalt. Ik reed 's avonds om acht uur terug van Antwerpen naar Rotterdam, een weg die ik vele jaren lang zeer regelmatig reed. Die zit nu volkomen verstopt. Dat wil zeggen: het stroomt met grote snelheid door, maar hóé. Een aaneengesloten stroom vrachtwagens die naar mijn smaak veel te kort op elkaar rijden en op de linkerrijstrook een aaneengesloten stroom lichter verkeer en dat alles op - naar mijn smaak - te smalle rijstroken. Nog een wonder dat de zaak niet veel vaker bovenop elkaar knalt. Ook daar moet je steeds in meegroeien om eraan te wennen, maar ook dat gaat voor mij schoksgewijs.
Ik reed op zondagmorgen van Rotterdam richting Groningen. Druk! Niet te geloven. Pas ver voorbij Hilversum kwam er een beetje lucht en kon ik opschieten.
Maar als ik dat bekijk, Harry, dan heb je gelijk: "teveel Hollanders" op'n kluutjuh :wink:

Jos Komen (R.I.P)

Re: De Groningse taal

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Ik ben alleen bang dat de weersomstandigheden het plaatsen van zo'n grote tent niet toelaten
22/10. :)
zielhoestent.jpg
zielhoestent.jpg (208.14 KiB) 7925 keer bekeken
NOORDPOLDERZIJL - Tegenslag voor de Vrienden van Noordpolderzijl. De grote tent die achter café t Zielhoes was opgezet, is door de harde wind weggewaaid en vernield.
In de tent zou zondag een grote manifestatie plaatsvinden voor het behoud van het haventje en café zoals het nu is. De tent moest onder meer laten zien, hoe groot het gebouw zou worden dat de gemeente daar wil neerzetten. Daarnaast konden in de tent de bezoekers van de manifestatie worden opgevangen, omdat de zaal van café 't Zielhoes niet groot genoeg is.
De organisatoren hopen nu dat het weer zondag goed genoeg is om het geplande concert buiten te houden.


Tja, er staat ook teveel wind om er even heen te fietsen, dus ik volg het maar op afstand. :)
All the best
Jos
Harry Bernd (R.I.P.)

Re: De Groningse taal

Bericht door Harry Bernd (R.I.P.) »

Theo,
Ik weet niet hoe het nu in de stad is maar in mijn jeugd was er wel degelijk verschil tussen de spraak uit, laat ik twee uiteinden noemen, Kostverloren en Plan Oost.
Harry
Mart Hoogedoorn
Berichten: 3818
Lid geworden op: 11 mei 2005 06:59
Locatie: Brasil

Re: De Groningse taal

Bericht door Mart Hoogedoorn »

Tja... het blijft een spraakgebrek ,of het nu gronings ,brabants of welk dialect ook is... dit uit het oogpunt''algemeen beschaaft nederlands'' dan.
Alleen Jos uno zou er goed uitspringen als in haarlem te water gelaten nederlander :lol: Ten minste zo werd mij vroeger voorgehouden ,dat deze burgers het best nederlands praten...is dat nog zo??
''Recht zo ie gaat''Mart.....Een beetje zigzaggen mag ook
Jos Komen (R.I.P)

Re: De Groningse taal

Bericht door Jos Komen (R.I.P) »

Nee hoor Mart, plat Haarlems doet gewoon pijn aan de oren. :(
Ik logeerde als knaapje vaak bij mijn grootmoeder in Zandvoort maar mijn moeder verbood me destijds, bijna op straffe des doods, om Zandvoorts te praten.
Toen ik op 12 en 13 jarige leeftijd op de KW 98 als prenter 3 reisjes meevoer viel het me wel op dat het Zandvoorts en Katteks veel overeenkomst vertoonden. :)
We zijn er inmiddels wel achter dat het Katteks niet echt geschikt is als zangtaal, een tijdje terug heb ik ergens een link geplaatst van een lied van een shantykoor uit Katwijk, "Op Kattek daar ben ik gebooorrhhuhhh", hetgeen me niet echt in dank werd afgenomen door de echte muziekliefhebbers. :lol:
Alhoewel er in een tunneltje in Katwijk een paar jaar geleden vocaal wel iets heel moois tot stand is gekomen. :)
But that's another story. :)
All the best
Jos
Ton van der Sluijs

Re: De Groningse taal

Bericht door Ton van der Sluijs »

Moogge Jos :-D Plat Haarlems is mee te leven; BOT Haarlems echter niet. Ik ben regelmatig voor werk in Haarlem en ik krijg er steeds meer het "Amsterdamgevoel"van, zo van "Wegwezen!"
Op het Marsmanplein kun je niet meer voor langs; 20 meter voor Chase staat nu een hoge flat en alleen fietsers en voetgangers kunnen er komen. Vol is vol . zou ik zeggen.
Gebruikersavatar
A.Kuiper/J.Pessoa/BR
Berichten: 8139
Lid geworden op: 09 okt 2017 03:24

Re: De Groningse taal

Bericht door A.Kuiper/J.Pessoa/BR »

Kort rijmpje in het Gronings.

Drij dingen dij verwondern elk:
'n swaarde kou geft widde melk.
De zolde zee geft vaarze vis
en 'n zuit moagje zolde pis.
Gebruikersavatar
Jinny
Berichten: 2208
Lid geworden op: 09 sep 2017 13:34

Re: De Groningse taal

Bericht door Jinny »

Leuk en grappig topic, als geboren WestFriese kan ik Grunnings redelijk volgen.
Net als Plat Duuts overigens.
En ja, het viel me ooit op dat iemand aan de uitspraak van mijn WestFries kon horen dat ik in Warmenhuizen woonde, en niet in Waarland of Oudkasrpel...
Plaatselijk zijn er gewoon verschillen.
In de regel spreek ik overigens gewoon verstaanbaar ABN achtig...
Je wordt al geboren
Je wordt al begraven
Waarom zou je ook nog worden geleefd?
Gebruikersavatar
jdbvos
Berichten: 10558
Lid geworden op: 22 apr 2006 16:17
Locatie: Groningen
Contacteer:

Re: De Groningse taal

Bericht door jdbvos »

ABN achtig.
Doun w'almoal ! :lol: :lol:
Streektalen...ze passen zich -zoals alle 'levende' talen- feilloos aan aan medèrne tieden, en toch blijven ze -gelukkig!- bestaan...
Ik hoop dan ook dat dat tot in lengte der jaren doorgaat, want in tegenstelling tot de opinie in de randstad (het hebben van een accent is meteen einde carriere) vind ik die verschillen juist een rijkdom...
Hoe zou dat in het buitenland zijn...zou ook daar op zeer korte afstanden (zie voorgaande berichten) ook zoveel verschil zijn ?
Ik weet dat bijv Duitsland er ook wat van kan, maar ook (zoals genoemd) op wijk- (of zelfs straat-) level ?
Oost, west...ook best
Gebruikersavatar
A.Kuiper/J.Pessoa/BR
Berichten: 8139
Lid geworden op: 09 okt 2017 03:24

Re: De Groningse taal

Bericht door A.Kuiper/J.Pessoa/BR »

Even of topic - Zigzaggen schreef Mart dan -
Dialecten (sotaques) hier in Brazilie.
Volgens een laatste onderzoek zijn er hier een zestien-tal dialecten. Die van de Indianen stammen niet meegerekend.
Ik zal ze hier opnoemen en de staten of gedeelten daarvan waar het wordt gesproken.
CAIPIRA - het binnenland van Sao Paulo, noord Paraná, het zuiden van Minas Gerais, gedeelten van Mato Grosso do Sul en
Mato Grosso, Goiás en Rondônia.
CARIOCA - De stad Rio de Janeiro
FLUMINENSE - Overige steden van Rio de Janeiro.
GAÚCHO - Rio Grande do Sul
MINEIRO - Minas Gerais.
NORDESTINO - Delen van de noord-oostelijke staten van Brazilie.
BAIANO - Bahia, Alagoas, Sergipe en delen van Minas en Esperito Santo.
CEARENSE - Ceará.
PERNAMBUCO - Binnenland van Ceará, Paraiba en Rio Grande do Norte.
MARANHENSE - Omgeving Sao Louis
RECIFENSE - Recife, OLinda en omgeving.
NORTISTA - Amazonas, delen van Pará
MANEZÊS - Kuststreek van Santa Catarina.
PAULISTANO - De stad Sao Paulo en omgeving.
SERTANEJO - De regio centraal-west
SULISTA - Paraná en Santa Catarina.

Het Portugees werd natuurlijk gebracht door de Portugezen, maar dat wil niet zeggen dat andere bezetters o.a.
Nederland, Spanje, Italie, Afrikanen e.a. hun invloed op de taal niet achterlieten.
Het Duits, Italiaans en Spaans in het zuiden van het land.
Italiaans in San Paulo. In Pernambuco het Nederlands. Tijdperk van Maurits van Nassau.
Het Portugees in de stad Rio de Janeiro .

De Gaûchos gebruiken veel de x(is) klank.
Paulistanos de "r"
Cariocas de "chi"
Nordestinos de "ixe" en "oxe" b.v. vixe maria of oxente.
Vixe maria komt van de maagd Maria en oxente wordt veel gebruikt om een varrassing uit te drukken.

Je kunt dus aan het dialect vaak wel horen uit welke streek iemand komt.

Wel zijn er in de loop van tijd veel Nordestinos naar Sao Paulo en Rio de Janeiro vertrokken
die al snel daar het lokale dialect overnamen. Komen ze eens terug b.v. voor familie bezoek
hoor je gelijk uit welke streek ze komen.

Tenslotte moet nog wel gezegd worden dat er eengroot verschil is tussen het Portugees in Portugal en
dat hier in Brazilie wordt gesproken.
Drie dingen springen er uit.
Vocabulair, fonetisch en zinsvorming.


Plaats reactie